Οι περικοπές ανθρωπιστικής βοήθειας απειλούν την πρόοδο στη μείωση των μητρικών θανάτων

Οι γυναίκες έχουν, στις μέρες μας, μεγαλύτερη πιθανότητα να επιβιώσουν μετά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, σύμφωνα με νέα σημαντική έκθεση που δημοσιεύτηκε την προηγούμενη εβδομάδα. Όμως, οι υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών υπογραμμίζουν την απειλή σημαντικής οπισθοδρόμησης, καθώς πρωτοφανείς περικοπές ανθρωπιστικής βοήθειας τίθενται σε ισχύ σε όλο τον κόσμο.

Η έκθεση του ΟΗΕ, Τάσεις στη μητρική θνησιμότητα, καταδεικνύει την παγκόσμια μείωση των μητρικών θανάτων κατά 40% μεταξύ 2000 και 2023 – οφειλόμενη σε μεγάλο βαθμό στη βελτιωμένη πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες υγείας. Ωστόσο, η έκθεση αποκαλύπτει ότι ο ρυθμός βελτίωσης έχει επιβραδυνθεί σημαντικά από το 2016 και ότι ένας εκτιμώμενος αριθμός 260.000 γυναικών, πέθαναν το 2023 ως αποτέλεσμα επιπλοκών από την εγκυμοσύνη ή τον τοκετό – που ισοδυναμεί περίπου με έναν μητρικό θάνατο κάθε δύο λεπτά.

Η έκθεση δημοσιεύθηκε ενώ οι περικοπές της χρηματοδότησης στην ανθρωπιστική βοήθεια οδηγούν σε σοβαρές επιπτώσεις για την απαραίτητη υγειονομική περίθαλψη σε πολλά μέρη του κόσμου, αναγκάζοντας τις χώρες να μειώσουν ζωτικές υπηρεσίες για την υγεία των μητέρων, των νεογνών και των παιδιών. Οι συγκεκριμένες περικοπές οδήγησαν σε κλείσιμο δομών και απώλεια εργαζομένων στον τομέα της υγείας, ενώ παράλληλα διατάραξαν τις αλυσίδες εφοδιασμού για σωτήριες προμήθειες και φάρμακα, όπως θεραπείες για αιμορραγία, προεκλαμψία και ελονοσία – που αποτελούν, όλες, κύριες αιτίες μητρικών θανάτων.

Δίχως επείγουσα ανάληψη δράσης, οι οργανισμοί προειδοποιούν ότι οι έγκυες γυναίκες σε πολλές χώρες αναμένεται να αντιμετωπίσουν σοβαρές επιπτώσεις – ιδιαίτερα εκείνες που διαβιούν σε ανθρωπιστικά περιβάλλοντα όπου οι μητρικοί θάνατοι είναι ήδη ανησυχητικά υψηλοί.

Η έκθεση παρέχει, επίσης, τον πρώτο παγκόσμιο απολογισμό του αντίκτυπου της πανδημίας COVID-19 για την επιβίωση των μητέρων. Το 2021, εκτιμάται ότι 40.000 περισσότερες γυναίκες πέθαναν λόγω εγκυμοσύνης ή τοκετού – αύξηση σε 322.000 από 282.000 το προηγούμενο έτος. Η έξαρση αυτή συνδέθηκε όχι μόνο με άμεσες επιπλοκές που προκλήθηκαν από τον COVID-19, αλλά και με εκτεταμένες διακοπές στις υπηρεσίες μητρότητας. Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της διασφάλισης αντίστοιχης φροντίδας κατά τη διάρκεια πανδημιών και άλλων καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, σημειώνοντας ότι οι έγκυες γυναίκες έχουν ανάγκη για αξιόπιστη πρόσβαση σε υπηρεσίες ρουτίνας και ελέγχους, καθώς και 24ωρη επείγουσα φροντίδα.

Η έκθεση επισημαίνει τις επίμονες ανισότητες μεταξύ περιφερειών και χωρών, καθώς και την άνιση πρόοδο. Με τη μητρική θνησιμότητα να μειώνεται κατά περίπου 40% μεταξύ 2000 και 2023, η υποσαχάρια Αφρική πέτυχε σημαντικά κέρδη – όντας μία από τις τρεις μόλις περιφέρειες του ΟΗΕ μαζί με την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία και την Κεντρική και Νότια Ασία, που είδαν σημαντική πτώση μετά το 2015. Ωστόσο, αντιμετωπίζοντας υψηλά ποσοστά φτώχειας και πολλαπλές συγκρούσεις, η περιοχή της υποσαχάριας Αφρικής εξακολουθούσε να αντιπροσωπεύει περίπου το 70% του παγκόσμιου άχθους των μητρικών θανάτων για το 2023.

Παρουσιάζοντας μειωμένη πρόοδο, η μητρική θνησιμότητα παρέμεινε σταθερή σε πέντε περιφέρειες μετά το 2015: Βόρεια Αφρική και Δυτική Ασία, Ανατολική και Νοτιοανατολική Ασία, Ωκεανία (με εξαίρεση την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία), Ευρώπη και Νότια Αμερική καθώς και Λατινική Αμερική και Καραϊβική.

Οι έγκυες γυναίκες σε περιβάλλοντα ανθρωπιστικής κρίσης αντιμετωπίζουν ορισμένους από τους μεγαλύτερους κινδύνους παγκοσμίως, σύμφωνα με την έκθεση. Σχεδόν τα δύο τρίτα των παγκόσμιων μητρικών θανάτων, επισυμβαίνουν πλέον σε χώρες που βρίσκονται σε κατάσταση ευαλωτότητας ή που επηρεάζονται από συγκρούσεις.

Για τις γυναίκες που αντιμετωπίζουν αυτές τις συνθήκες , οι κίνδυνοι είναι τεράστιοι: ένα 15χρονο κορίτσι αντιμετωπίζει κίνδυνο με πιθανότητα 1 στις 51 να χάσει τη ζωή του από αιτία που σχετίζεται με τη μητρότητα κάποια στιγμή στη ζωή του, σε σύγκριση με την πιθανότητα 1 στις 593 στις χώρες με πιο σταθερά περιβάλλοντα. Οι υψηλότεροι κίνδυνοι εντοπίζονται στο Τσαντ και την Κεντρική Αφρικανική Δημοκρατία (1 στις 24), ακολουθούμενες από τη Νιγηρία (1 στις 25), Σομαλία (1 στις 30), και Αφγανιστάν (1 στις 40).

Πέρα από τη διασφάλιση κρίσιμων υπηρεσιών υγείας κατά την εγκυμοσύνη, τον τοκετό και την περίοδο της λοχείας, η έκθεση σημειώνει τη σπουδαιότητα των προσπαθειών για την ενίσχυση της συνολικής υγείας των γυναικών, βελτιώνοντας τις υπηρεσίες οικογενειακού προγραμματισμού, καθώς και προλαμβάνοντας υποκείμενα προβλήματα υγείας όπως αναιμία, ελονοσία και μη-μεταδιδόμενες ασθένειες που αυξάνουν τους κινδύνους. Θα ήταν επίσης κρίσιμο να διασφαλιστεί ότι τα κορίτσια παραμένουν στο σχολείο και ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια διαθέτουν τη γνώση και πληροφόρηση ώστε να προστατεύουν την υγεία τους.

Για την πρόληψη των μητρικών θανάτων, απαιτείται επείγουσα χρηματοδότηση. Ο κόσμος επί του παρόντος βρίσκεται εκτός πορείας υλοποίησης του Στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ για την μητρική επιβίωση. Παγκοσμίως, το ποσοστό μητρικής θνησιμότητας θα πρέπει να μειωθεί κατά περίπου 15% ανά έτος προκειμένου να αγγίξει τον στόχο για το 2030 – αυξάνοντας σημαντικά τα τρέχοντα ετήσια ποσοστά μείωσης κατά περίπου 1,5%.

Πηγή: who.int

Απόδοση: Τομπέα Ελένη

Επιμέλεια: Ντούνης Ανδρέας

socialpolicy.gr