Εκδοτικό Πρόγραμμα “Εκτός Γραμμής” 2013-2015

Σημαντικά βιβλία ξένων και ελλήνων στοχαστών, κλασικά και νέα κείμενα θεωρίας, πολιτικής και ιστορίας, έργα και μελέτες της σύγχρονης μαρξιστικής σκέψης περιλαμβάνονται στο εκδοτικό πρόγραμμα του περιοδικού “Εκτός Γραμμής” από το καλοκαίρι του 2013 ως το 2015:

Pierre Macherey, Φουκώ και Μαρξ. Το παραγωγικό υποκείμενο

Στην πρόσφατη μελέτη του, γραμμένη το 2012, ο Πιερ Μασερέ ακολουθεί το μονοπάτι που οδηγεί από τον Φουκώ στον Μαρξ, και επιχειρεί να διαβάσει ορισμένες από τις κομβικές έννοιες του Μαρξ για τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής υπό το φως των αναλύσεων και των εννοιών του Φουκώ. Προτείνει, σε αυτή τη βάση, την έννοια του «παραγωγικού υποκειμένου» ως το σημείο συνάντησης των δύο στοχαστών, ενώ συγχρόνως αναδιατυπώνει με νέα εννοιολογικά εργαλεία τη θεωρία του Μαρξ για την εκμετάλλευση.

Etienne Balibar, Κράτος, μάζες, πολιτική

Η συλλογή αυτή περιλαμβάνει πέντε από τις σημαντικότερες μελέτες του Μπαλιμπάρ, γραμμένες κατά το χρονικό διάστημα 1972-1985, αναφορικά με ορισμένες θεμελιώδεις μαρξιστικές έννοιες όπως η ιδεολογία, οι τάξεις, οι μάζες και η ταξική πολιτική. Κυρίως όμως ο Μπαλιμπάρ αναμετριέται με το ζήτημα του χαρακτήρα που μπορεί να έχει στην εποχή μας μια επαναστατική πολιτική, καθώς και με τα ερωτήματα που ανακύπτουν σχετικά με τη φύση και το ρόλο του κράτους από τη μία, αλλά και με τη σχέση των μαζών και των επαναστατικών οργανώσεων με το κράτος, από την άλλη. Ως εκ τούτου, το νήμα που διατρέχει αυτές τις μελέτες αφορά πρωτίστως την αναζήτηση μιας νέας πρακτικής της πολιτικής.

Ιάσονας Χανδρινός και Κωστής Χριστοδούλου, Όλη νύχτα εδώ. Η προφορική ιστορία της εξέγερσης του Πολυτεχνείου

Τι ήταν το Πολυτεχνείο και τι απέγιναν οι πρωταγωνιστές του; Ο κυρίαρχος λόγος μάς λέει ότι έγιναν τμήματα ενός συστήματος διαφθοράς, ότι «εξαγόρασαν» τους αγώνες τους με τις ανέσεις μιας καλύτερης ζωής και το βόλεμα μέσα σε έναν κρατικό μηχανισμό φτιαγμένο στα μέτρα τους. Είναι όμως έτσι; Δύο νέοι ιστορικοί αναζητούν, βρίσκουν και ρωτούν τους πραγματικούς πρωταγωνιστές της εξέγερσης, προσφέροντάς μας έναν τεράστιο πλούτο υλικού που ως τώρα δεν ήταν διαθέσιμο. Μέσα από τη συλλογή δεκάδων μαρτυριών, ο Ιάσονας Χανδρινός και ο Κωστής Χριστοδούλου ψηλαφούν τις πραγματικές διαστάσεις, την πολιτική σημασία και το κοινωνικό προφίλ της εξέγερσης, σε ένα τόλμημα να αποτυπωθεί η ιστορία που είναι ακόμη ζωντανή στη σκέψη των πρωταγωνιστών της.

Peter Thomas, Η στιγμή του Γκράμσι. Φιλοσοφία, ηγεμονία, μαρξισμός

Ο Πήτερ Τόμας παρουσίασε για πρώτη φορά το 2009 την αρτιότερη, ίσως, πρόσφατη μελέτη για το έργο ενός από τους σημαντικότερους κομμουνιστές ηγέτες και μαρξιστές θεωρητικούς του 20ού αιώνα. Σε μια περίοδο που η Αριστερά αναμετριέται ξανά με το ερώτημα της εξουσίας και της ηγεμονίας, η επιστροφή στο έργο του Γκράμσι είναι περισσότερο από αναγκαία. Η μελέτη του Τόμας φέρνει στο προσκήνιο το εύρος, το βάθος και τον πλούτο της σκέψης του Γκράμσι, τόσο ως πρωτότυπης θεωρίας της ηγεμονίας όσο και ως κριτικού αναστοχασμού του ιστορικού υλισμού.

Από την άνοιξη του 2014, στο πλαίσιο της σειράς «Θεωρία», θα προχωρήσουμε στην έκδοση κάποιων από τα σπουδαιότερα κείμενα του Γάλλου κομμουνιστή φιλοσόφου Λουί Αλτουσέρ, κείμενα που είτε έχουν εξαντληθεί από καιρό και θα παρουσιάσουμε σε νέες μεταφράσεις είτε δεν έχουν μεταφραστεί ως τώρα στα ελληνικά. Γνώμη μας είναι ότι το έργο του Αλτουσέρ, ως θεωρητική και φιλοσοφική αναμέτρηση με τη θεωρητική και πολιτική κρίση του ιστορικού κομμουνιστικού κινήματος και ως διεκδίκηση μιας υλιστικής πρακτικής της φιλοσοφίας, αποκτά σήμερα ξεχωριστή επικαιρότητα και σημασία, γεγονός που αποδεικνύεται και από την έντονη αναθέρμανση του διεθνούς ενδιαφέροντος γι’ αυτό:

Για τον Μαρξ

Το κορυφαίο βιβλίο του Αλτουσέρ, ένα πραγματικό εργαστήρι σκέψης και παραγωγής εννοιών, εκδόθηκε πρώτη φορά το 1965 και έθεσε τις βάσεις για μια ριζική αναθεμελίωση του μαρξισμού και της υλιστικής διαλεκτικής. Πραγματικό φιλοσοφικό μανιφέστο με άξονα όχι μόνο τη διαμάχη για τον νεαρό Μαρξ και την «επιστημολογική τομή», αλλά πρωτίστως τη σχέση του μαρξισμού με τη συγκυρία, υπό το πρίσμα των εννοιών της αντίφασης και του επικαθορισμού. Βιβλίο που πλέον θεωρείται κλασικό, αποτέλεσε μία από τις πιο δυνατές και διαυγείς στιγμές της γαλλικής φιλοσοφίας και ευρύτερα του μαρξιστικού στοχασμού κατά τον 20ό αιώνα.

Φιλοσοφία και αυθόρμητη φιλοσοφία των επιστημόνων

Πρόκειται για τη διάσημη σειρά μαθημάτων που παρέδωσε ο Αλτουσέρ το 1967 για τη σχέση φιλοσοφίας και επιστήμης, όπου επιχείρησε μεταξύ άλλων να επανορίσει την έννοια της φιλοσοφίας, με τη θεματική της «αυθόρμητης φιλοσοφίας των επιστημόνων» να κατέχει κομβική θέση. Η ελληνική έκδοση θα περιλαμβάνει και την πέμπτη διάλεξη, η οποία δεν συμπεριλαμβανόταν στην αρχική (και μοναδική μέχρι στιγμής) γαλλική έκδοση του 1974 αλλά δημοσιεύτηκε μετά το θάνατο του Λουί Αλτουσέρ.

Για την αναπαραγωγή

Ένα από τα σημαντικότερα βιβλία του Αλτουσέρ, παρότι εκδόθηκε μετά το θάνατό του το 1995. Αποτελεί το κείμενο από το οποίο προέκυψε η διάσημη μελέτη του για την Ιδεολογία και τους Ιδεολογικούς Μηχανισμούς του Κράτους. Γραμμένο το 1969, λίγους μήνες μετά τον Μάη του ’68 και εν μέσω της Πολιτιστικής Επανάστασης στην Κίνα, αναμετριέται με το ερώτημα της αναπαραγωγής των κοινωνικών σχέσεων, με βάση το τρίπτυχο κράτος – δίκαιο – ιδεολογία. Πρωτίστως όμως αναμετριέται με το ερώτημα μιας επαναστατικής πολιτικής που θα έρχεται έμπρακτα σε ρήξη με τις αστικές μορφές πολιτικής πρακτικής. Εξού και η διαρκής επικαιρότητά του.

Για την κρίση του μαρξισμού

Η συλλογή αυτή περιλαμβάνει ορισμένα από τα κεντρικά πολιτικά και φιλοσοφικά κείμενα του Αλτουσέρ κατά την πυκνή σε αντιπαραθέσεις διετία 1976-78. Πρόκειται ουσιαστικά για την τελευταία δημόσια αλλά και την πιο άμεσα πολιτική παρέμβαση του Γάλλου φιλοσόφου. Ο Αλτουσέρ επιχειρεί να αναλύσει την ιστορικότητα και το βάθος της κρίσης του μαρξισμού, ως θεωρητικής, πολιτικής και οργανωτικής κρίσης. Αναζητά τους όρους εξόδου από αυτήν και επανορίζει τον μαρξισμό ως «πεπερασμένη θεωρία» σε αντιδιαστολή με κάθε φιλοσοφία της ιστορίας και με κάθε τελεολογία. Συγχρόνως, αναδεικνύει τη σημασία (αλλά και τη μοναξιά) του Μακιαβέλι ως κατεξοχήν στοχαστή της συγκυρίας και της πολιτικής.

Ο Μαρξ στα όριά του

Το 1978, στο τέλος μιας ιδιαίτερα έντονης και πυκνής διετίας από δημόσιες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις για τη στρατηγική, την πολιτική και τη θεωρία του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, ο Αλτουσέρ συντάσσει ένα εκτενές κείμενο, αδημοσίευτο ενόσω ήταν στη ζωή, συσχετίζοντας την κρίση του μαρξισμού με το έργο του ίδιου του Μαρξ, με τα όριά του, και με τον τρόπο με τον οποίο διαβάστηκε. Σε αυτό το πλαίσιο, κεντρική θέση κατέχει το ερώτημα του κράτους, των μηχανισμών του και της σχέσης του με την ταξική πάλη. Στο πλαίσιο της αντιπαράθεσης με την προβληματική του ευρωκομμουνισμού, ο Αλτουσέρ θέτει εκ νέου το ερώτημα του κράτους και προτείνει μια απάντηση με βάση κυρίως ορισμένες υποδείξεις ενός κειμένου του Λένιν.

Το υπόγειο ρεύμα του υλισμού της συνάντησης

Ο «υλισμός της συνάντησης» ή αλλιώς ο «υλισμός του αστάθμητου» αποτέλεσε την κεντρική προβληματική των κειμένων του Αλτουσέρ τα τελευταία χρόνια της ζωής του, παρότι στοιχεία της είχαν ήδη εμφανιστεί σε προγενέστερα κείμενά του. Σε αυτή την πρωτότυπη έκδοση, όπου θα συμπεριλαμβάνονται εκτός από το ομώνυμο κείμενο του 1982 και άλλα κείμενα της ίδιας περιόδου, ο Αλτουσέρ παρουσιάζει την «πραγματική υλιστική παράδοση», και σκιαγραφεί τις κατευθυντήριες γραμμές μιας υλιστικής φιλοσοφικής πρακτικής σε ρήξη με τον κυρίαρχο ιδεαλισμό αλλά και με κάθε μορφή υλισμού που απλώς αντιστρέφει την ιδεαλιστική προβληματική με αποτέλεσμα να την αναπαράγει και να την επικυρώνει.

εκδόσεις Εκτός Γραμμής
Στρατηγοπούλου 7 & Μαυρικίου, Αθήνα
Τηλέφωνο: 210 6451975
Κινητό: 6944182975
Διανομή, παραγγελίες: 697098010
Ιστοσελίδα: www.ektosgrammis.gr
e-mail: publications@ektosgrammis.gr και info@ektosgrammis.gr