Έναρξη και λειτουργία Δομών υποδοχής για την εκπαίδευση των προσφύγων (ΔΥΕΠ)

Δήμητρα Γιαζιτζή,

Υπ. Διδάκτορας Κοινωνικής & Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Πανεπιστήμιο Πελοπ/νήσου

Η δεύτερη εβδομάδα του Οκτώβρη σηματοδότησε την έναρξη μιας διαφορετικής μα τόσο όμοιας σχολικής χρονιάς. Αυτή τη φορά το κουδούνι καλούσε στις σχολικές αίθουσες τα προσφυγόπουλα ηλικίας 6-15 ετών και εκείνα στην πλειοψηφία τους, με λαχτάρα ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά του. Εκπαιδευτικοί, μαθητές και στις περισσότερες των περιπτώσεων η τοπική κοινωνία, υποδέχτηκε με μια ζεστή αγκαλιά και με διάθεση αλληλεγγύης τους μικρούς πρόσφυγες μαθητές.

Οι μεμονωμένες φωνές αντίδρασης «ανήσυχων» γονέων για δήθεν υγειονομικούς κινδύνους δεν ήταν αρκετές και κατέστη σαφές ότι η εκπαίδευση αποτελεί βασικό και αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ατόμου, το οποίο προστατεύεται από το Σύνταγμα της χώρας. Επομένως, παρέχεται δωρεάν και δημόσια σε όλα τα παιδιά που ζουν στην Ελλάδα συμπεριλαμβανομένων και των παιδιών των προσφύγων και των μεταναστών.

Οι θεσμικοί φορείς του κράτους είναι υποχρεωμένοι να διευκολύνουν την διαδικασία ώστε όλα τα παιδιά και όλες οι ομάδες πολιτών να ξεπεράσουν τυχόν δυσκολίες και να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση ώστε να καλύψουν τις εκπαιδευτικές τους ανάγκες.

Έτσι, η πολιτεία προέβη στην απόφαση ίδρυσης Δομών Υποδοχής για την εκπαίδευση των προσφύγων (ΔΥΕΠ), οι οποίες λειτουργούν, κατά κύριο λόγο, εντός των σχολικών μονάδων εκείνων των Περιφερειακών Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας, στα όρια των οποίων υφίστανται τα Κέντρα Φιλοξενίας Προσφύγων.

Σε κάθε σχολική μονάδα αντιστοιχεί μία αυτοτελής ΔΥΕΠ, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερα τμήματα, αναλόγως του αριθμού των μαθητών. Το γεγονός αυτό αποτελεί μια θετική ένδειξη, ωστόσο ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην εξοικείωση των παιδιών αυτών με την σχολική πραγματικότητα, τους κανονισμούς, το πλαίσιο και φυσικά την ουσία της μάθησης καθαυτής, αφού για πολλά από τα παιδιά αυτά είναι η πρώτη τους επαφή με την εκπαιδευτική διαδικασία. 

Ως επί το πλείστον, έχουν στερηθεί την εκπαίδευση για μεγάλο χρονικό διάστημα και έχουν ιδιαίτερα τραυματικές εμπειρίες λόγω του πολέμου και των κακουχιών. Η αποσχολειοποίηση τους δεν πρέπει να λειτουργήσει ως δικαιολογία περαιτέρω στιγματισμού και περιθωριοποίησης αλλά ως δεδομένο το οποίο, με συνθήκες συνεκπαίδευσης θα αντιμετωπιστεί.

Κατά συνέπεια, το παραπάνω σχέδιο για ένταξη των προσφυγόπουλων στα σχολεία της χώρας όπως διαμορφώθηκε από κοινού από τα υπουργεία Παιδείας και Μεταναστευτικής Πολιτικής, με βάση τις προτάσεις της επιστημονικής επιτροπής που συγκρότησε το πρώτο, αποτελεί μια εξαιρετικά θετική πρωτοβουλία. Φυσικά, ο απώτερος σκοπός αυτής της πρωτοβουλίας θα πρέπει να εστιαστεί στην σταδιακή ένταξη των παιδιών προσφύγων στο επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα. Με συνέργιες φορέων και θεσμών κρίνεται απαραίτητο να ξεπεραστούν τα όποια πρακτικά και όχι μόνο εμπόδια ώστε κάτι τέτοιο να καταστεί δυνατό.