Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία: CBT για την Κατάχρηση Ουσιών και την Ψυχική Ασθένεια

Τι είναι η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία;

Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT) τεκμηριώθηκε για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1960. Ένας ψυχίατρος, o Δρ. Aaron Beck – ο οποίος αργότερα συν-ίδρυσε το μη-κερδοσκοπικό Ινστιτούτο Beck Institute for Cognitive Behavioral Therapy- ήταν ο πρώτος που ανέπτυξε την CBT κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια.

Ο Δρ. Beck αναγνώρισε συσχετίσεις μεταξύ των συναισθημάτων και των διαδικασιών σκέψης των ασθενών του, παρατηρώντας πως οι περισσότερες σκέψεις των ασθενών επηρεάζονταν άμεσα από τις προσωπικές τους πεποιθήσεις ή συμπεριφορές. Έτσι, παρατήρησε συγκεκριμένα μοτίβα μεταξύ των ασθενών που έπασχαν από διαταραχές της ψυχικής υγείας. Ο Δρ. Beck πίστευε ότι οι ασθενείς θα μπορούσαν να αλλάξουν τις σκέψεις και τις συμπεριφορές τους, αν μάθουν να προσδιορίζουν “μη-έγκυρες” σκέψεις και διαδικασίες σκέψης με μοτίβο «όλα ή τίποτα».

Αρχικά αναφερόμενη ως «Γνωσιακή Θεραπεία», οι τεχνικές του Δρ. Beck τελικά συνδυάστηκαν με συμπεριφορικές θεραπείες, δημιουργώντας τη «Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία». Οι σημερινές μέθοδοι του CBT είναι τόσο επικεντρωμένες στο πρόβλημα (problem-centered) όσο και βασισμένες στην πράξη (action-based) – αυτό σημαίνει ότι χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων, όπως τη κατάχρηση ουσιών, διδάσκοντας στους πελάτες στρατηγικές για τη διαχείριση αυτών των προβλημάτων.

Προσδιορίζοντας τη Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία 

Η CBT δεν είναι μια ιατρική θεραπεία. Αντ ‘αυτού, είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας ή ψυχολογικής συμβουλευτικής, η οποία είναι ειδικά δομημένη για βραχυπρόθεσμη χρήση. Σύμφωνα με την Κλινική Μάγιο (μη κερδοσκοπική ιατρική κλινική, εκπαίδευσης και ερευνών) ο μέσος άνθρωπος που υποβάλλεται σε θεραπεία CBT θα χρειαστεί όχι περισσότερο από 10 έως 20 συνεδρίες. Ωστόσο, μόνο ο/η ασθενής και ο/η θεραπευτής του μπορεί να καθορίσουν πόσες συνεδρίες θα απαιτηθούν για την επίτευξη των επιθυμητών αποτελεσμάτων.

Κατά τη διάρκεια της γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας, οι συμμετέχοντες εργάζονται απευθείας με τον θεραπευτή για να επιτευχθεί ένα συγκεκριμένο σύνολο στόχων. Οι εν λόγω στόχοι καθορίζονται με βάση την αρχική συνεδρία, κατά την οποία ο θεραπευτής συγκεντρώνει πληροφορίες σχετικά με τα είδη των καταστάσεων ή των προκλήσεων που ταλαιπωρούν έναν πελάτη. Σε περιπτώσεις κατάχρησης ουσιών, οι θεραπευτές χρησιμοποιούν CBT για τον εντοπισμό αρνητικών μοτίβων σκέψης που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην υπερβολική χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών.

Αναγνωρίζοντας την πηγή μη-εποικοδομητικών σκέψεων, οι θεραπευτές στη συνέχεια εργάζονται με τους πελάτες ώστε να τροποποιήσουν προδραστικά ανθυγιεινές συμπεριφορές. Ο στόχος είναι να βοηθήσουν τους πελάτες να δουν την κατάχρηση ουσιών τους με μεγαλύτερη σαφήνεια και να δημιουργήσουν νέες, θετικές απαντήσεις σε αυτές τις καταστάσεις.

Η CBT διδάσκει στους πελάτες να χρησιμοποιήσουν τα ακόλουθα βασικά βήματα:

• Να αναγνωρίσουν ανησυχητικές ή λυπηρές συνθήκες στη ζωή τους
• Να δημιουργήσουν επίγνωση στις προσωπικές τους σκέψεις και απόψεις σχετικά με αυτές τις συνθήκες
• Να εντοπίσουν και να απομονώσουν τις σκέψεις που είναι αρνητικές ή ανακριβείς
• Να αντιμετωπίσουν τις αρνητικές ή ανακριβείς σκέψεις και να αντικαταστήσουν αρνητικές συμπεριφορές με νέες, θετικές

CBT για την Κατάχρηση Ουσιών και την Ψυχική Ασθένεια

Η Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία είναι ένα χρήσιμο εργαλείο που ενδείκνυται για τη θεραπεία της ψυχικής υγείας και διαταραχών συμπεριφοράς. Τα άτομα με συνεχή κατάχρηση ουσιών αποτελούν συχνά ιδανικούς υποψήφιους για την θεραπεία CBT. Στην πραγματικότητα, υπάρχει στενή συσχέτιση μεταξύ της κατάχρησης ουσιών και των διαταραχών ψυχικής υγείας. Η Εθνική Συμμαχία των ΗΠΑ για την Ψυχική Ασθένεια (NAMI) αναφέρει ότι τα άτομα με ψυχικές ασθένειες είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν διαταραχές χρήσης ουσιών σε σύγκριση με τους ανθρώπους που δεν πάσχουν από ψυχικές ασθένειες. Η NAMI αναφέρει επιστημονική έρευνα με αναφορές πως το ένα στα τρία άτομα με ψυχικές ασθένειες, κάνει επίσης κατάχρηση ουσιών. Αντίστροφα, το ίδιο ποσοστό των ατόμων που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ, και το 50% των ανθρώπων που κάνουν κατάχρηση ναρκωτικών, υποφέρουν επίσης από ψυχικές ασθένειες.

Διάφοροι τύποι ψυχικών ασθενειών μπορεί να συνοδεύουν την κατάχρηση ουσιών, όπως:

• Αγχώδεις διαταραχές
• Κατάθλιψη
• Διαταραχές προσωπικότητας
• Διπολική διαταραχή

Μια διπλή διάγνωση ψυχικής ασθένειας και κατάχρησης ουσιών συχνά απαιτεί ένα πιο πολύπλοκο σχέδιο θεραπείας, από ότι θα απαιτούσε μια κατάσταση από μόνη της. Η NAMI αναφέρει πολλούς λόγους για τους οποίους ένα άτομο θα μπορούσε να αναπτύξει ταυτόχρονες διαταραχές, για παράδειγμα, ένα πρόσωπο που πάσχει από μια ψυχική διαταραχή που δεν έχει θεραπευτεί,  όπως το άγχος ή κατάθλιψη, μπορεί να χρησιμοποιεί ουσίες για αυτοθεραπεία. Ωστόσο, η κατάχρηση ουσιών μπορεί επίσης να προέρχεται από την ανάπτυξη μιας νέας ψυχικής ασθένειας, όπως η παράνοια.

Τα άτομα με προβλήματα εθισμού δεν σημαίνει πάντα πως πάσχουν από διαταραχές της ψυχικής υγείας. Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία εξακολουθεί όμως να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για την αντιμετώπιση των τάσεων κατάχρησης ουσιών, όσο και για την πρόληψη των πρώην χρηστών να επιστρέψουν στον φαύλο κύκλο των αρνητικών σκέψεων και συμπεριφορών.

Πώς λειτουργεί η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία για την κατάχρηση ουσιών;

Η θεωρία πίσω από τη γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία είναι ότι οι ενέργειες αποτελούν προϊόν των συναισθημάτων, τα οποία διαμορφώνονται από τις σκέψεις και τις πεποιθήσεις. Για ένα άτομο που κάνει κατάχρηση ουσιών, υπάρχουν συχνά ανακριβείς πεποιθήσεις που σχετίζονται με τη χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ που παράγουν αυτόματες απαντήσεις.

Όταν ένας θεραπευτής βοηθά στον εντοπισμό λανθασμένων σκέψεων, οι πελάτες συχνά παρατηρούν πώς οι διαδικασίες σκέψης συνέβαλαν σε αρνητικές συμπεριφορές και συνήθειες. Ο στόχος της CBT είναι να τους βοηθήσει να τροποποιήσουν αυτές τις σκέψεις με την ενθάρρυνση της ειλικρινής επικοινωνίας, να διαχειριστούν την επιθυμία τους για χρήση ουσιών και να παράγουν νέες, ορθολογικές αντιδράσεις.

Για παράδειγμα, ένας πελάτης μπορεί να αναφέρει το συναίσθημα της «αποτυχίας» επειδή δεν ήταν σε θέση να ξεπεράσει την κατάχρηση ουσιών για πολλά χρόνια. Παρά την επιθυμία να αλλάξει αυτή τη συμπεριφορά, οι θεωρίες των προσωπικών του αδυναμιών και η αυτο-ενοχοποίηση σαμποτάρουν τις προσπάθειές του. Η  Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία προσπαθεί να “διαλύσει” τις επικριτικές σκέψεις, οδηγώντας σε αυτοκινούμενη αλλαγή.

Κατά τη διάρκεια Συνεδριών CBT

Η CBT είναι συνήθως μια βραχυπρόθεσμη θεραπεία που διαρκεί κατά μέσο όρο 16 συνεδρίες. Αυτές οι συνεδρίες μπορούν να ρυθμιστούν διαφορετικά, από ατομικές συνεδρίες, σε ομαδικές συνεδρίες με άλλους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα, την κατάχρηση ουσιών. Η θεραπεία ξεκινά πάντα με μια αρχική συνεδρία, που θέτει τα θεμέλια για τη θεραπεία. Κατά τη διάρκεια αυτής της πρώτης επίσκεψης, οι θεραπευτές συλλέγουν πληροφορίες για τους πελάτες, συμπεριλαμβανομένων των συνηθειών τους, των προβλημάτων τους και των απώτερων στόχων τους για τη θεραπεία.

Επειδή η CBT είναι μια θεραπεία που έχει βάση το στόχο,  συχνά οι θεραπευτές αναθέτουν εργασίες στους ασθενείς μεταξύ των συνεδριών. Αυτές οι εργασίες, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν την ανάγνωση ή την ολοκλήρωση ειδικών εργασιών, έχουν σχεδιαστεί για να διευκολύνουν τη θεραπεία και να απλουστεύσουν την εφαρμογή των δεξιοτήτων της CBT στην καθημερινή ζωή.

Κατά τη διάρκεια των επόμενων εβδομάδων, οι πελάτες ενθαρρύνονται να μιλήσουν για τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους σχετικά με την κατάχρηση ουσιών. Κάθε επίσκεψη είναι μια προσπάθεια εντοπισμού σκέψεων και πεποιθήσεων που θα μπορούσαν να βασίζονται στην αντίληψη ή την πραγματικότητα. Οι αρνητικές σκέψεις που παράγονται από μια άποψη μπορούν να ακυρωθούν, μειώνοντας τη δύναμή τους για να παράγουν αρνητικές αντιδράσεις.

Για παράδειγμα, η CBT μπορεί να αποκαλύψει ότι ένα άτομο κάνει κατάχρηση ναρκωτικών ή αλκοόλ για να αντιμετωπίσει τα συναισθήματα της ανεπάρκειας ή ανικανότητας που νιώθει. Με την ανάπτυξη θετικών προτύπων σκέψης, ημέρα με την ημέρα η ζωή μοιάζει λιγότερο δύσκολη και αποδυναμώνεται η επιθυμία για στροφή στις ουσίες ως μια προσπάθεια διαχείρισης των αρνητικών συναισθημάτων.

delrayrecoverycenter.com

socialpolicy.gr

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το