Πώς ο εγκέφαλός μας διακρίνει τα νοήματα των λέξεων βάσει του τόνου της φωνής

Eπιστήμονες αναφέρουν στο επιστημονικό περιοδικό Science ότι έχουν εντοπίσει εξειδικευμένα κύτταρα του εγκεφάλου μας που βοηθούν να κατανοήσουμε τι πραγματικά σημαίνει αυτό που λέει ο ομιλητής. Τα κύτταρα αυτά το καταφέρνουν παρακολουθώντας τις αλλαγές στον τόνο της φωνής.

“Βρήκαμε ότι υπήρχαν ομάδες νευρώνων που ήταν εξειδικευμένες και αφιερωμένες μόνο για την επεξεργασία του τόνου της φωνής”, ανέφερε ο Δρ Eddie Chang, καθηγητής νευροχειρουργικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας του Σαν Φρανσίσκο.

Ο Δρ. Chang ανέφερε επίσης ότι αυτοί οι νευρώνες επιτρέπουν στον εγκέφαλο να ανιχνεύει “τη μελωδία της ομιλίας”, ή την επιτόνιση, ενώ άλλα εξειδικευμένα εγκεφαλικά κύτταρα αναγνωρίζουν τα φωνήεντα και τα σύμφωνα.

“Η επιτόνιση αφορά το πώς λέμε τις λέξεις και είναι σημαντική γιατί μπορούμε να αλλάξουμε το νόημα, ακόμη και χωρίς να αλλάξουμε τις λέξεις.”

Για παράδειγμα, υψώνοντας τον τόνο της φωνή μας στο τέλος μιας πρότασης, μια δήλωση μπορεί να μετατραπεί σε ερώτηση.

Ο προσδιορισμός των νευρώνων που ανιχνεύουν ις αλλαγές στον τόνο της φωνής ήταν κατά ένα μεγάλο βαθμό έργο της Claire Tang, Μεταπτυχιακής φοιτήτριας στο εργαστήριο του Chang και επικεφαλής συγγραφέως της μελέτης στο επιστημονικό περιοδικό Science.

H Tang και μια ομάδα ερευνητών μελέτησαν τους εγκεφάλους 10 ασθενών με επιληψία που περίμεναν να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση. Οι ασθενείς είχαν τοποθετημένα προσωρινά στην επιφάνεια του εγκεφάλου τους ηλεκτρόδια για να βοηθήσουν τους χειρουργούς να εντοπίσουν την πηγή των επιληπτικών κρίσεων τους. Αυτό επέτρεψε στην ομάδα να παρακολουθήσει τη δραστηριότητα των κυττάρων στον εγκέφαλο του κάθε ασθενούς, καθώς άκουγαν μια σειρά φράσεων από τη φωνή ενός υπολογιστή.

“Αυτό που κάναμε ήταν να αλλάξουμε την επιτόνιση  — αλλαγές στον τόνο της φωνής — σε κάθε μία από αυτές τις φράσεις”, δήλωσε o Δρ. Chang.

Έτσι οι εθελοντές άκουσαν διαφορετικές εκδοχές μιας φράσης όπως, “Οι τάρανδοι είναι οπτικά ζώα“. Μερικές φορές η φωνή του υπολογιστή ξεκινούσε ψηλά και τελείωνε χαμηλά τονικά, καθιστώντας την πρόταση μια δήλωση. Άλλες φορές ξεκινούσε σε χαμηλό τόνο και τελείωνε σε υψηλό, καθιστώντας την φράση ένα ερώτημα.

Τα κύτταρα που παρακολουθούσαν τον τόνο της φωνής δεν επηρεάζονταν εάν άκουγαν μια υψηλή γυναικεία φωνή ή μια χαμηλή ανδρική φωνή, ανέφερε ο  Δρ.Chang. Ήταν το μοτίβο των αλλαγών του τόνου της φωνής που τα επηρέαζε.

Ο προσδιορισμός των εξειδικευμένων κυττάρων που παρακολουθούν την επιτόνιση δείχνει ακριβώς πόσο σημαντικός είναι ο ανθρώπινος εγκέφαλος στην ακοή, δήλωσε η Nina Kraus, νευροβιολόγος που διευθύνει το εργαστήριο Νευροεπιστημών  “Auditory Neuroscience Laboratory” στο Πανεπιστήμιο Northwestern.

“H επεξεργασία ήχου είναι μία από τις πιο σύνθετες εργασίες που κάνει ο εγκέφαλός μας, και είναι μια δεξιότητα που μερικά μυαλά μαθαίνουν να την πραγματοποιούν καλύτερα από άλλα”, ανέφερε η Kraus.

Η Kraus το διαπίστωσε αυτό όταν πραγματοποίησε μια μελέτη εξετάζοντας κατά πόσον οι μουσικοί μπορούσαν να αναγνωρίσουν τις λεπτές τονικές αλλαγές στην κινεζική γλώσσα, καλύτερα από τους μη-μουσικούς. Οι αγγλόφωνοι μουσικοί ήταν σε θέση να επεξεργαστούν με υψηλή ακρίβεια τους επιτονισμούς σε σύγκριση με εκείνους που δεν ήταν μουσικοί.

Από την άλλη πλευρά, η αναγνώριση του τονισμού είναι μια δεξιότητα που είναι συχνά μειωμένη σε άτομα με αυτισμό, ανέφερε η Kraus.

“Παιδιά με “τυπική ανάπτυξη” θα επεξεργαστούν τις αλλαγές του επιτονισμού με ακρίβεια, αλλά κάποια παιδιά στο φάσμα του αυτισμού δεν μπορούν. Καταλαβαίνουν τα λόγια που λέτε, αλλά δεν κατανοούν πώς τα εννοείτε.”

Η νέα έρευνα αναφέρει πως αυτό μπορεί να οφείλεται στα κύτταρα του εγκεφάλου που συνήθως καταγράφουν τον τόνο της φωνής, και στο γεγονός πώς δεν λειτουργούν με τον τρόπο που θα έπρεπε.

Πηγή: npr.org

Απόδοση / Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη

socialpolicy.gr