Κατάργηση της υποχρεωτικής εφαρμογής της Σαρία: μια μεταρρύθμιση που έχει αργήσει

Η εξαγγελία μέτρων κατάργησης της υποχρεωτικής εφαρμογής της Σαρία για τις οικογενειακές και κληρονομικές υποθέσεις των μελών της μειονότητας της Θράκης συνιστά μία μεταρρύθμιση, η οποία, εφόσον πραγματοποιηθεί στην πλήρη της έκταση, θα αποτελεί μία από τις σημαντικότερες θετικές εξελίξεις στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της μειονότητας της Θράκης.

Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου υπενθυμίζει την πάγια θέση της ότι η εφαρμογή του ιερού ισλαμικού δικαίου (Σαρία) για τις έννομες σχέσεις οικογενειακού και κληρονομικού δικαίου (διαζύγια, διατροφή, επιμέλεια τέκνων, διαθήκες, μεταξύ άλλων) των μελών της μειονότητας με αποκλειστική δικαιοδοσία του Μουφτή παραβιάζει σειρά συνταγματικών διατάξεων και διεθνών συνθηκών για τα ανθρώπινα δικαιώματα: διακρίσεις σε βάρος των γυναικών ως προς την κληρονομική μερίδα και τους όρους του διαζυγίου, μη λήψη υπόψη του βέλτιστου συμφέροντος των τέκνων κατά τις υποθέσεις επιμέλειας, έλλειψη δικονομικών εγγυήσεων δίκαιης δίκης, έλλειψη σεβασμού στη βούληση του αποθανόντος για την τύχη της περιουσίας του. Το κυριότερο, δε, είναι ότι η υποχρεωτική, όπως έχει παγίως ερμηνευθεί από τον Άρειο Πάγο, εφαρμογή της Σαρία παραβιάζει κατάφωρα το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού των μελών της μειονότητας, καθώς τους αρνείται το δικαίωμα εξόδου από τη μειονοτική κατάσταση και απόλαυσης των δικαιώματων που το Σύνταγμα αναγνωρίζει σε όλους τους Έλληνες πολίτες. Το θλιβερό προνόμιο να είμαστε η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που εφαρμόζει ακόμη ιερό δίκαιο για τις έννομες σχέσεις μερίδας πολιτών της οδηγεί στον διαρκή διασυρμό της Ελλάδας ενώπιον των διεθνών οργανισμών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Έστω και αν η πρωτοβουλία της Ελληνικής πολιτείας έρχεται με καθυστέρηση δεκαετιών και με αφορμή την επικείμενη εκδίκαση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου προσφυγής κατά της Ελλάδας για το ζήτημα της υποχρεωτικής εφαρμογής της Σαρία στις κληρονομικές σχέσεις, η ΕλΕΔΑ (η οποία έχει ήδη ασκήσει παρέμβαση υπέρ της προσφεύγουσας στη δίκη ενώπιον του ΕΔΔΑ και διατηρεί σταθερά το θέμα στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντός της) δηλώνει ότι θα συμμετάσχει εποικοδομητικά στη δημόσια διαβούλευση, πάνω στο τρίπτυχο: σεβασμός μειονοτικών δικαιωμάτων, απαγόρευση διακρίσεων, διασφάλιση ίσων δικαιωμάτων για όλους τους πολίτες. Οι εξαγγελίες για τη Σαρία θα πρέπει να συνοδευτούν και με μέτρα σχετικά με τα άλλα προβλήματα (μειονοτική εκπαίδευση, βακούφια, τρόπος ανάδειξης του Μουφτή, μειονοτικά σωματεία) που συντηρούν στη Θράκη μια κατάσταση εξαίρεσης, η οποία έχει καταστήσει τη συστηματική παραβίαση δικαιωμάτων των μελών της μειονότητας ανεκτή κανονικότητα.

Ευελπιστούμε ότι αυτές οι εξαγγελίες θα αποτελέσουν την αρχή του ξηλώματος του βαθέος κράτους και των αναχρονιστικών εθνοκεντρικών αντιλήψεων που ακόμη κυριαρχούν στην περιοχή από όλες τις πλευρές.

Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου