• Αρχική
  • Φορείς Κοινωνικής Πολιτικής
  • Αρθρογραφία-Μελέτες
  • Blog View
  • Συνεργασίες
  • ENGLISH edition
Κυριακή, 14 Αυγούστου, 2022
socialpolicy.gr
  • Επίκαιρα
    • All
    • Διεθνή
    • Ημερίδες-Συνέδρια
    • Θέσεις Εργασίας
    • Μεταπτυχιακά
    • Προπτυχιακά
    • Σεμινάρια
    • Υποτροφίες
    Οι αλλαγές στον ΠΚ αμφισβητούν την αξιοπιστία των θυμάτων σεξουαλικής βίας

    GBV Prevention assistant/interpreter, Ουκρανικά, Θεσσαλονίκη | Κέντρο ΔΙΟΤΙΜΑ

    Communications Officer, Athens – Greece @ HIAS

    Εκπαιδευτής-τρια/Εμψυχωτής- τρια

    Εκπαιδευτής-τρια/Εμψυχωτής- τρια

    Ιατρικός Συντονιστής / Αθήνα | Γιατροί του Κόσμου

    Διαγενεακή Αλληλεγγύη: Δημιουργώντας έναν κόσμο για όλες τις ηλικίες

    Διαγενεακή Αλληλεγγύη: Δημιουργώντας έναν κόσμο για όλες τις ηλικίες

    Βοηθός γραφείου στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων

    Humanitarian Affairs Officer @ MSF Greece

    Ψυχολόγος στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό

    Protection Assistant @ ΙΟΜ Athens / Greece

    Εξωτερικός Συνεργάτης Διοικητικής Υποστήριξης στο ΕΚΠΑ

    Γυναίκες, Φύλο, Πολιτική | Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου

    Γυναίκες, Φύλο, Πολιτική | Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου

    • Διεθνή
    • Θέσεις Εργασίας
    • Ημερίδες-Συνέδρια
    • Σεμινάρια
    • Προπτυχιακά
    • Μεταπτυχιακά
    • Υποτροφίες
  • Κοινωνική Πολιτική
    • All
    • Αρθρογραφία
    • Εργασία και Πολιτικές Απασχόλησης
    • Κοινωνική Προστασία
    • Κοινωνική Στέγαση
    • Κοινωνική Συνοχή
    • Προγράμματα
    • Σύλλογος Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής
    Κατευθυντήριες γραμμές για το πρώτο παγκόσμιο πλαίσιο πολιτικής για την προστασία των παιδιών σε κίνηση στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής

    Κατευθυντήριες γραμμές για το πρώτο παγκόσμιο πλαίσιο πολιτικής για την προστασία των παιδιών σε κίνηση στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής

    31ο Ενημερωτικό Σημείωμα Γ.Γ.Δ.Ο.Π.Ι.Φ.

    Περισσότερο διαφανείς και προβλέψιμοι όροι εργασίας για τους εργαζόμενους στην ΕΕ

    Ανάδοχη φροντίδα παιδιών και υποστήριξη ανάδοχων γονέων. Σύγχρονες προκλήσεις

    Νέοι κανόνες της ΕΕ για την καλύτερη προστασία των παιδιών σε διασυνοριακές υποθέσεις επιμέλειας

    Πρόσφατη έκθεση αναφορικά με προληπτικές πολιτικές σε 11 κράτη-μέλη της ΕΕ

    Νέα δικαιώματα για καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής στην ΕΕ

    Προσεγγίζοντας την έννοια των κοινωνικών ανισοτήτων

    Οικονομική Ανισότητα – Νέα Στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ

    EDU-GATE – Έρευνα για την ψηφιακή εκπαίδευση στα Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης

    EDU-GATE – Έρευνα για την ψηφιακή εκπαίδευση στα Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης

    Πρόγραμμα “Αθηνά” για τη δωρεάν στέγαση φοιτητριών στην Αθήνα

    Ερευνητικό Δίκτυο ΛΟΑΤΚΙ+

    Ερευνητικό Δίκτυο ΛΟΑΤΚΙ+

    Η έννοια της φτώχειας

    Υλική και Κοινωνική Στέρηση / Συνθήκες Διαβίωσης – Νέα Στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ

    Βασικό Εισόδημα: σε εξέλιξη έρευνα για τη στάση των Δημάρχων της Ελλάδας

    • Προγράμματα
    • Αρθρογραφία
    • Εργασία και Πολιτικές Απασχόλησης
    • Κοινωνική Προστασία
    • Κοινωνική Συνοχή
    • Κοινωνική Στέγαση
    • Σύλλογος Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής
  • Κοινωνική Θεωρία
  • Κοινωνική Αλληλεγγύη
  • Απόψεις
  • Υγεία
    • All
    • Επιστήμη
    • Ψυχολογία
    Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ηπατίτιδας 2022

    Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ηπατίτιδας 2022

    Ο Π.Ο.Υ. επικαιροποιεί το εγχειρίδιο για την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου

    Ο Π.Ο.Υ. επικαιροποιεί το εγχειρίδιο για την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου

    Τηλεργασία, μη αμειβόμενη φροντίδα και ψυχική υγεία εν καιρώ COVID-19

    Εσωτερική ανάρρωση εργαζομένου: τι είναι και πώς επηρεάζεται από την τηλεργασία

    Νέα εκπαιδευτικά προγράμματα 2022-2023 | Κέντρο Παιδιού & Εφήβου

    Νέα εκπαιδευτικά προγράμματα 2022-2023 | Κέντρο Παιδιού & Εφήβου

    Οι λέξεις έχουν σημασία για την ψυχική υγεία

    Οι λέξεις έχουν σημασία για την ψυχική υγεία

    Πιστοποιημένο Πρόγραμμα στη Συστημική-Οικογενειακή Θεραπεία | Ιωάννινα, Αθήνα & Online

    Πιστοποιημένο Πρόγραμμα στη Συστημική-Οικογενειακή Θεραπεία | Ιωάννινα, Αθήνα & Online

    Δωρεάν ψυχολογική  υποστήριξη σε ενήλικους κατοίκους του Δήμου Αθηναίων

    Ψυχολογική υποστήριξη κατοίκων Δήμου Θεσσαλονίκης

    Η Κατάσταση των Ναρκωτικών και των Οινοπνευματωδών στην Ελλάδα 2022

    Η Κατάσταση των Ναρκωτικών και των Οινοπνευματωδών στην Ελλάδα 2022

    Η Ευρωπαϊκή Έκθεση για τα Ναρκωτικά 2022

    Η Ευρωπαϊκή Έκθεση για τα Ναρκωτικά 2022

    Τετραετές Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στη Συστημική Ψυχοθεραπεία 2022-2023

    Τετραετές Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στη Συστημική Ψυχοθεραπεία 2022-2023

    • Επιστήμη
    • Ψυχολογία
  • Βιβλία
No Result
View All Result
  • Επίκαιρα
    • All
    • Διεθνή
    • Ημερίδες-Συνέδρια
    • Θέσεις Εργασίας
    • Μεταπτυχιακά
    • Προπτυχιακά
    • Σεμινάρια
    • Υποτροφίες
    Οι αλλαγές στον ΠΚ αμφισβητούν την αξιοπιστία των θυμάτων σεξουαλικής βίας

    GBV Prevention assistant/interpreter, Ουκρανικά, Θεσσαλονίκη | Κέντρο ΔΙΟΤΙΜΑ

    Communications Officer, Athens – Greece @ HIAS

    Εκπαιδευτής-τρια/Εμψυχωτής- τρια

    Εκπαιδευτής-τρια/Εμψυχωτής- τρια

    Ιατρικός Συντονιστής / Αθήνα | Γιατροί του Κόσμου

    Διαγενεακή Αλληλεγγύη: Δημιουργώντας έναν κόσμο για όλες τις ηλικίες

    Διαγενεακή Αλληλεγγύη: Δημιουργώντας έναν κόσμο για όλες τις ηλικίες

    Βοηθός γραφείου στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων

    Humanitarian Affairs Officer @ MSF Greece

    Ψυχολόγος στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό

    Protection Assistant @ ΙΟΜ Athens / Greece

    Εξωτερικός Συνεργάτης Διοικητικής Υποστήριξης στο ΕΚΠΑ

    Γυναίκες, Φύλο, Πολιτική | Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου

    Γυναίκες, Φύλο, Πολιτική | Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ. Παντείου Πανεπιστημίου

    • Διεθνή
    • Θέσεις Εργασίας
    • Ημερίδες-Συνέδρια
    • Σεμινάρια
    • Προπτυχιακά
    • Μεταπτυχιακά
    • Υποτροφίες
  • Κοινωνική Πολιτική
    • All
    • Αρθρογραφία
    • Εργασία και Πολιτικές Απασχόλησης
    • Κοινωνική Προστασία
    • Κοινωνική Στέγαση
    • Κοινωνική Συνοχή
    • Προγράμματα
    • Σύλλογος Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής
    Κατευθυντήριες γραμμές για το πρώτο παγκόσμιο πλαίσιο πολιτικής για την προστασία των παιδιών σε κίνηση στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής

    Κατευθυντήριες γραμμές για το πρώτο παγκόσμιο πλαίσιο πολιτικής για την προστασία των παιδιών σε κίνηση στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής

    31ο Ενημερωτικό Σημείωμα Γ.Γ.Δ.Ο.Π.Ι.Φ.

    Περισσότερο διαφανείς και προβλέψιμοι όροι εργασίας για τους εργαζόμενους στην ΕΕ

    Ανάδοχη φροντίδα παιδιών και υποστήριξη ανάδοχων γονέων. Σύγχρονες προκλήσεις

    Νέοι κανόνες της ΕΕ για την καλύτερη προστασία των παιδιών σε διασυνοριακές υποθέσεις επιμέλειας

    Πρόσφατη έκθεση αναφορικά με προληπτικές πολιτικές σε 11 κράτη-μέλη της ΕΕ

    Νέα δικαιώματα για καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής στην ΕΕ

    Προσεγγίζοντας την έννοια των κοινωνικών ανισοτήτων

    Οικονομική Ανισότητα – Νέα Στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ

    EDU-GATE – Έρευνα για την ψηφιακή εκπαίδευση στα Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης

    EDU-GATE – Έρευνα για την ψηφιακή εκπαίδευση στα Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης

    Πρόγραμμα “Αθηνά” για τη δωρεάν στέγαση φοιτητριών στην Αθήνα

    Ερευνητικό Δίκτυο ΛΟΑΤΚΙ+

    Ερευνητικό Δίκτυο ΛΟΑΤΚΙ+

    Η έννοια της φτώχειας

    Υλική και Κοινωνική Στέρηση / Συνθήκες Διαβίωσης – Νέα Στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ

    Βασικό Εισόδημα: σε εξέλιξη έρευνα για τη στάση των Δημάρχων της Ελλάδας

    • Προγράμματα
    • Αρθρογραφία
    • Εργασία και Πολιτικές Απασχόλησης
    • Κοινωνική Προστασία
    • Κοινωνική Συνοχή
    • Κοινωνική Στέγαση
    • Σύλλογος Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής
  • Κοινωνική Θεωρία
  • Κοινωνική Αλληλεγγύη
  • Απόψεις
  • Υγεία
    • All
    • Επιστήμη
    • Ψυχολογία
    Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ηπατίτιδας 2022

    Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ηπατίτιδας 2022

    Ο Π.Ο.Υ. επικαιροποιεί το εγχειρίδιο για την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου

    Ο Π.Ο.Υ. επικαιροποιεί το εγχειρίδιο για την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου

    Τηλεργασία, μη αμειβόμενη φροντίδα και ψυχική υγεία εν καιρώ COVID-19

    Εσωτερική ανάρρωση εργαζομένου: τι είναι και πώς επηρεάζεται από την τηλεργασία

    Νέα εκπαιδευτικά προγράμματα 2022-2023 | Κέντρο Παιδιού & Εφήβου

    Νέα εκπαιδευτικά προγράμματα 2022-2023 | Κέντρο Παιδιού & Εφήβου

    Οι λέξεις έχουν σημασία για την ψυχική υγεία

    Οι λέξεις έχουν σημασία για την ψυχική υγεία

    Πιστοποιημένο Πρόγραμμα στη Συστημική-Οικογενειακή Θεραπεία | Ιωάννινα, Αθήνα & Online

    Πιστοποιημένο Πρόγραμμα στη Συστημική-Οικογενειακή Θεραπεία | Ιωάννινα, Αθήνα & Online

    Δωρεάν ψυχολογική  υποστήριξη σε ενήλικους κατοίκους του Δήμου Αθηναίων

    Ψυχολογική υποστήριξη κατοίκων Δήμου Θεσσαλονίκης

    Η Κατάσταση των Ναρκωτικών και των Οινοπνευματωδών στην Ελλάδα 2022

    Η Κατάσταση των Ναρκωτικών και των Οινοπνευματωδών στην Ελλάδα 2022

    Η Ευρωπαϊκή Έκθεση για τα Ναρκωτικά 2022

    Η Ευρωπαϊκή Έκθεση για τα Ναρκωτικά 2022

    Τετραετές Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στη Συστημική Ψυχοθεραπεία 2022-2023

    Τετραετές Πρόγραμμα Εκπαίδευσης στη Συστημική Ψυχοθεραπεία 2022-2023

    • Επιστήμη
    • Ψυχολογία
  • Βιβλία
No Result
View All Result
socialpolicy.gr
No Result
View All Result
Home Κοινωνική Θεωρία

Κριτικός ρεαλισμός: μια προσπάθεια γεφύρωσης μεταξύ δομής και δράσης ή κάτι περισσότερο;

6 Σεπτεμβρίου, 2021
in Κοινωνική Θεωρία
0
κριτικός ρεαλισμός

Βρασίδας Πολυμενάκος

Νομικός

Υποψ. Διδάκτωρ Νομικής ΕΚΠΑ

αντικείμενο Κοινωνιολογία του Δικαίου

 

1. Η κοινωνική θεωρία πάντα επιχειρούσε να εντοπίσει την βασική αιτία για την κοινωνική δράση. Δηλαδή τις συνθήκες ή τα κίνητρα που τροφοδοτούν την δράση των υποκειμένων. Κατά τους κλασικούς θεωρητικούς της κοινωνιολογίας την πρωτοκαθεδρία είχε η ίδια η κοινωνία και οι δομές-συνθήκες αυτής. Αντίθετα για τους οπαδούς των θεωριών της αυτονομίας και της δράσης το θεμέλιο της δράσης των υποκειμένων ήταν η ίδια η δράση. Διατυπώθηκαν και θεωρητικές προσεγγίσεις οι οποίες επιχείρησαν να αντιπαρατεθούν στις δύο ακραίες αυτές θέσεις μέσω μιας μετριοπαθούς ανάλυσης των κοινωνικών και ατομικών παραγόντων που διαμορφώνουν την δράση και την συμπεριφορά των ανθρώπων.

2. Ο κριτικός ρεαλισμός αποτελεί μια ιδιότυπη θεωρητική επιστημονική προσέγγιση των κοινωνικών φαινομένων. Δεν είναι δυνατόν να υπαχθεί σε καμία από τις τρεις κατηγορίες δεδομένης της πολυπλοκότητας των παραγόντων της κοινωνικής δράσης που εισάγει. Το παρόν άρθρο στο πλαίσιο ανάλυσης της κοινωνικής θεωρίας επιδιώκει να εξετάσει την πολυεπίπεδη θεωρητική διάρθρωση του κριτικού ρεαλισμού. Είναι σαφές ότι μια λεπτομερή ανάλυση της θεωρίας του κριτικού ρεαλισμού δεν είναι δυνατή σε μερικές σελίδες, αντ’ αυτού επιδιώκεται η ανάλυση των βασικών σημείων της σχετικής θεωρίας.

3. Πατέρας της θεωρίας του κριτικού ρεαλισμού ήταν ο Roy Bhaskar. Ο Bhaskar επιχείρησε να επανεισάγει το χεγκελιανό στοιχείο στην μαρξική θεωρία προκειμένου αφενός να αναζωογονήσει την μαρξική θεωρία αλλά και να άρει τις αντινομίες τόσο των ντετερμινιστικών θεωρητικών μάκρο-προσεγγίσεων  όσο και των βολονταριστικών ερμηνευτικών μίκρο-προσεγγίσεων. Αλλά και των λεγόμενων «μεσαίου» επιπέδου θεωρητικών προσεγγίσεων. Η διάσταση αυτή του έργου του Bhaskar διαφαίνεται περισσότερο στο έργο της Margaret Archer. Πριν προχωρήσει περαιτέρω η ανάλυση του θεωρητικού μοντέλου του κριτικού ρεαλισμού κρίνεται απαραίτητο να αναλυθούν οι θεωρητικές του καταβολές (Ritzer, 2012; Graib, 2001; Marinopoulou, 2017).

4. Όπως ήδη αναφέρθηκε το έργο του Bhaskar ανήκει στο μαρξικό θεωρητικό φάσμα. Μάλιστα έχει έντονα επηρεαστεί από την δομιστική διάσταση του μαρξικού έργου. Οι κοινωνικό-οικονομικές συνθήκες που καθορίζουν την κοινωνική πραγματικότητα δεν αποτελούν απλά μια διαπίστωση αλλά ένα πλέγμα δομών που τροφοδοτούν άλλες δομές προσδιορίζοντας την δράση των υποκειμένων. Χαρακτηριστικό το έργο των Louis Althusser, Étienne Balibar και του δικού μας Νικολάου Πουλαντζά που επανακαθόρισε την έννοια της δομής στην μαρξική σκέψη καθιστώντας την κεντρικό παράγοντα της δράσης των δρώντων υποκειμένων (Ritzer, 2012; Πουλαντζάς, 1982; Althusser , 1999; Πουλαντζάς, 2008).

5. Η πολυπλοκότητα της λειτουργίας της δομής αποτέλεσε το κεντρικό ζητούμενο της θεωρίας του κριτικού ρεαλισμού. Η δομή δεν αποτελεί απλά ένα περιοριστικό μηχανισμό της δράσης των υποκειμένων αλλά και ένα πλαίσιο διευκόλυνσης της δράσης τους. Η διπλή φύση της δομής ως περιορισμός και ως διευκόλυνση της δράσης την καθιστά ακόμη περισσότερο ισχυρή απέναντι στις προσπάθειες των δρώντων για περισσότερη αυτονομία. Μια μάκρο-προσέγγιση δεν εντοπίζει αυτήν την διάσταση της δομής, αντίστοιχα μια μίκρο-προσέγγιση δεν αντιλαμβάνεται τον δομικό προκαθορισμό της δράσης (Archer, 1990; Archer, 1990; Bhaskar R. , 2008; Bhaskar R. , Dialectic: The Pulse of Freedom, 2008).

6. Ένα δεύτερο στοιχείο της κοινωνικής θεωρίας του κριτικού ρεαλισμού είναι η τριπλή διαστρωμάτωση της κοινωνικής πραγματικότητας. Η βάση της κοινωνικής πραγματικότητας είναι οι δομές-μηχανισμοί πίσω από τα κοινωνικά φαινόμενα. Αυτές τροφοδοτούν την κοινωνική δράση η οποία με την σειρά της γίνεται αντιληπτή μέσω της εμπειρίας των δρώντων υποκειμένων. Δομές-μηχανισμοί, κοινωνική δράση και εμπειρία των υποκειμένων αποτελούν τρία διαφορετικά επίπεδα της κοινωνικής πραγματικότητας που παρουσιάζουν τόσο το στοιχείο της σχετικής αλληλεξάρτησης όσο και το στοιχείο της σχετικής αυτονομίας (Bhaskar R. , 2008; Bhaskar R. , 2008).

7. Η αυτονομία των διαφορετικών παραγόντων δράσης συνδέεται με τον υπερκαθορισμό τους από την ύπαρξη δομών-μηχανισμών που προϋπάρχουν αυτής της δράσης. Για παράδειγμα οικονομικές, κοινωνικές συνθήκες, πολιτικά προγράμματα, νομικά πλαίσια κλπ. Οι δομές δεν υφίσταται «μεταφυσικά» σαν δομικά πλαίσια της ανθρώπινης γλώσσας ή του ανθρώπινου νου όπως προβλέπει το μοντέλου του κλασικού δομισμού αλλά «υπάρχουν» ως εν δυνάμει μονοπάτια δράσης που «ενεργοποιούνται» μέσω της δράσης των υποκειμένων τα οποία τις αναπαράγουν (Bhaskar R. , 2008; Bhaskar R. , 2008; Archer , 1995; Archer, 1990; Marinopoulou, 2017).

8. Όμως είναι δυνατόν η κοινωνική δράση να μην έχει το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Σ’ αυτό το σημείο εντοπίζεται η δυνατότητα της αυτονομίας των υποκειμένων. Είναι πιθανό οι δρώντες να επιχειρήσουν να αλλάξουν τις υφιστάμενες κοινωνικές δομές ή ακόμη και να τις καταργήσουν. Η πολιτική δράση αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα κοινωνικής δράσης που μεταβάλλει ή και καταστρέφει κοινωνικές δομές. Η προσέγγιση αυτή από την μια πλευρά δεν αναιρεί την δεσμευτικότητα των δομών και από την άλλη πλευρά αποκλείει μια υπεραπλουστευτική μηχανιστική προσέγγιση της κοινωνικής δράσης.

9. Ο διαχωρισμός μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων της κοινωνικής πραγματικότητας αποτελεί την βασική προϋπόθεση για την ανάλυση της κοινωνικής δράσης. Ειδικότερα η Archer στην κριτική της στον Antony Giddens και μέσω της θεωρίας της μορφογένεσης τονίζει ότι ο διαχωρισμός της δράσης και της δομής είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ουσιαστικότερη προσέγγιση των κοινωνικών φαινομένων διαφορετικά προκύπτει ο κίνδυνος ενός «μεσαίου» αναγωγισμού που θα ρέπει είτε προς την κατεύθυνση των κοινωνικών δομών είτε προς την κατεύθυνση της ατομικής δράσης (Archer , 1995; Archer, 1990).

10. Ο κριτικός ρεαλισμός αποτελεί μια θεωρία που δεν προσπαθεί να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ της δομής και της δράσης αλλά να το διατηρήσει γιατί χάρις αυτόν επιτυγχάνει την ουσιαστικότερη εξήγηση της κοινωνικής δράσης χωρίς να οδηγείται σε βολονταριστικά σχήματα ανάλυσης προσωπικών αποφάσεων. Είναι λοιπόν μια θεωρία που αντιτίθεται τόσο στην καθαρά μικροκοινωνιολογική προσέγγιση όσο και στην καθαρά μακροκοινωνιολογική προσέγγιση αλλά και στις θεωρίες «μεσαίου» επιπέδου.

11. Για να διαπιστωθεί σε πιο βαθμό αναπαράγεται η δομή μέσω της δράσης ή η δράση μεταβάλλει την δομή (ή και την καταργεί) είναι απαραίτητη η εμπειρική κοινωνική έρευνα. Μέσω αυτής αναδεικνύεται η δυνατότητα δράσης των υποκειμένων (διαφορετικής από την δομικά επιβαλλόμενη). Αυτό καθιστά τον κριτικό ρεαλισμό χρήσιμο εργαλείο στην ανάλυση των κοινωνικών φαινομένων.

12. Οι κοινωνικές δομές δεν είναι στατικές αλλά δυναμικές επανακαθορίζονται και μεταβάλλονται. Η Οκτωβριανή Επανάσταση, ο Μάης του ’68, το Πολυτεχνείο και οποιαδήποτε μαζική πολιτική και κινηματική δράση αποτελούν παραδείγματα της δυνατότητας επανακαθορισμού των δομών ή και καταστροφής τους. Υπό το πρίσμα αυτό ο κριτικός ρεαλισμός αποτελεί ένα χρήσιμο επιστημολογικό εργαλείο για την θεωρητική προσέγγιση των κοινωνικών φαινομένων.

13. Συνοψίζοντας ο κριτικός ρεαλισμός δεν επιχειρεί να εξηγήσει τον διαχωρισμό δομής-δράσης γεφυρώνοντας των απόσταση τους αλλά διατηρώντας την. Η σχετική αυτονομία και των δύο διατηρεί την διαλεκτική τους σχέση και αναδεικνύει τον αγώνα του υποκειμένου για την απελευθέρωση του από τους περιορισμούς που του επιβάλλουν οι δομές.

 

Βιβλιογραφία

Althusser , L. (1999). Θέσεις. (Ξ. Γιαταγάνας , Μεταφρ.) Αθήνα: Θεμέλιο.

Archer , M. (1995). Realist social theory the morphogenetic approach. Cambridge : University Press.

Archer, M. (1990). Human agency and social structure: a critique of Giddens. In J. Clark, C. Modgil, & S. Modgil, Anthony Giddens: Consensus and Controversy. Cambridge.

Bhaskar, R. (2008). A realist theory of science. London and New York: Routlegde: Taylor and Francis Group.

Bhaskar, R. (2008). A Realist Theory of Science. London and New York: Routledge-Taylor & Francis.

Bhaskar, R. (2008). Dialectic: The Pulse of Freedom. London and New York: Routledge-Taylor & Francis Group .

Graib, I. (2001). Σύγχρονη Κοινωνική Θεωρία. (Π. Λέκκας , Μεταφρ.) Αθήνα: Θεμέλιο.

Marinopoulou, A. (2017). Critical Theory and Epistemology. Manchester: Manchester University Press .

Ritzer, G. (2012). Συγχρονη Κοινωνιολογική Θεωρία. (Γ. Χρηστίδης, Μεταφρ.) Αθήνα: Κριτική.

Πουλαντζάς, Ν. (1982). Πολιτική εξουσία και κοινωνικές τάξεις. Αθήνα : Θεμέλιο.

Πουλαντζάς, Ν. (2008). Το κράτος, η εξουσία και ο σοσιαλισμός. Αθήνα: Θεμέλιο.

 

Διαβάστε Επίσης  Αρχιτεκτονικές μεταφράσεις της σκέψης των Deleuze-Guattari για την έννοια του τόπου
Tags: κοινωνική θεωρίακοινωνιολογική θεωρία

Related Posts

Η κρίση του κράτους και ο μετασχηματισμός του κατά τον Jessop
Αρθρογραφία

Η κρίση του κράτους και ο μετασχηματισμός του κατά τον Jessop

by admin
18 Ιουλίου, 2022
0

Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι η ανάλυση της κρίσης του κράτους κατά την θεωρητική προσέγγιση του Bob Jessop, καθηγητή Κοινωνιολογίας...

Read more
Αυτονομία: Καντ VS Habermas

Αυτονομία: Καντ VS Habermas

28 Ιουνίου, 2022
Χάμπερμας: Η ασυνείδητη πολιτική της Γερμανίας ευθύνεται για την κρίση

Αξιώσεις Εγκυρότητας: Η πολύ σημαντική συνεισφορά του Habermas στην Κοινωνική Θεωρία

15 Ιουνίου, 2022
Ο «πόλεμος των παραδειγμάτων» στην Κοινωνική Έρευνα: Αποτυπώσεις της δημοφιλίας των κυρίαρχων προσεγγίσεων μέσα από το συνδυασμό διαφορετικών πηγών δεδομένων

Ο «πόλεμος των παραδειγμάτων» στην Κοινωνική Έρευνα: Αποτυπώσεις της δημοφιλίας των κυρίαρχων προσεγγίσεων μέσα από το συνδυασμό διαφορετικών πηγών δεδομένων

19 Μαΐου, 2022
Zygmunt Bauman: Η εποχή μας είναι ξανά μια εποχή φόβων

Bauman: Νομοθέτες και Διερμηνείς

27 Απριλίου, 2022
Load More

Αφήστε μια απάντηση Ακύρωση απάντησης

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Οι αλλαγές στον ΠΚ αμφισβητούν την αξιοπιστία των θυμάτων σεξουαλικής βίας

GBV Prevention assistant/interpreter, Ουκρανικά, Θεσσαλονίκη | Κέντρο ΔΙΟΤΙΜΑ

12 Αυγούστου, 2022

Communications Officer, Athens – Greece @ HIAS

12 Αυγούστου, 2022
Εκπαιδευτής-τρια/Εμψυχωτής- τρια

Εκπαιδευτής-τρια/Εμψυχωτής- τρια

12 Αυγούστου, 2022

Όλες οι αναρτήσεις στο e-mail σας

Προστεθείτε στους 5.962 εγγεγραμμένους.

Follow us on Facebook

Follow us on Facebook

newsletter

Subscribe to our mailing list

* indicates required



newsletters socialpolicy.gr


Next Post
Νέα Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα κατά της Αδήλωτης Εργασίας

Διπλή προσφυγή της ΓΣΕΕ στην ILO για τις αντεργατικές ρυθμίσεις και την αποδυνάμωση της επιθεώρησης εργασίας

Δωρεάν Μαθήματα Γερμανικών στις Περιφερειακές Βιβλιοθήκες του Δήμου Θεσσαλονίκης

Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για μαθήματα Γλωσσομάθειας / Call for Interest in Language Courses

Ειδική Γραμματεία για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά

Συνεργασία Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας-ΟΚΑΝΑ

socialpolicy.gr

© 2021 socialpolicy.gr

Navigate Site

  • Αρχική
  • Σχετικά με εμάς
  • Επικοινωνία
  • Όροι Χρήσης

Follow Us

No Result
View All Result
  • Αρθρογραφία-Μελέτες
  • Επίκαιρα
    • Διεθνή
    • Σεμινάρια
    • Θέσεις Εργασίας
    • Ημερίδες-Συνέδρια
    • Μεταπτυχιακά
    • Προπτυχιακά
    • Υποτροφίες
  • Κοινωνική Πολιτική
    • Εργασία και Πολιτικές Απασχόλησης
    • Αρθρογραφία
    • Προγράμματα
    • Κοινωνική Προστασία
    • Κοινωνική Συνοχή
    • Φορείς Κοινωνικής Πολιτικής
    • Κοινωνική Στέγαση
    • Σύλλογος Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής
  • Κοινωνική Θεωρία
  • Κοινωνική Αλληλεγγύη
  • Απόψεις
  • Βιβλία
  • Υγεία
    • Επιστήμη
    • Ψυχολογία
  • Επιλεγμένα
  • Σχετικά με εμάς
  • Συνεργασίες
  • Επικοινωνία
  • Όροι Χρήσης
  • Blog View
  • ENGLISH edition

© 2021 socialpolicy.gr

error: Content is protected !!