Π.Ο.Υ. | Νέες πηγές για την πρόληψη και αποποινικοποίηση της αυτοκτονίας

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας παρουσίασε τον προηγούμενο μήνα δύο νέες πηγές που έχουν σχεδιαστεί για την ενίσχυση των προσπαθειών πρόληψης της αυτοκτονίας:  α) Preventing suicide: a resource for media professionals (2023 update) και β) policy brief on the health aspects of decriminalization of suicide and suicide attempts.

Η αυτοκτονία αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Κάθε χρόνο περισσότεροι από 700.000 άνθρωποι πεθαίνουν από αυτοκτονία με την τελευταία να αποτελεί την τέταρτη κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των ατόμων ηλικίας 15–29 ετών.

Η αυτοκτονία μπορεί να συνδεθεί με πολλαπλούς, σύνθετους και διασταυρούμενους κοινωνικούς, οικονομικούς, πολιτιστικούς και ψυχολογικούς παράγοντες και προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της άρνησης των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της πρόσβασης σε πόρους, καθώς και αγχωτικά γεγονότα της ζωής, όπως η απώλεια των μέσων διαβίωσης, οι εργασιακές ή ακαδημαϊκές πιέσεις, η διακοπή προσωπικών σχέσεων και οι διακρίσεις, μεταξύ άλλων.

Η μείωση του παγκόσμιου ποσοστού αυτοκτονιών κατά ένα τρίτο έως το 2030 αποτελεί στόχο τόσο των Στόχων για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του ΟΗΕ όσο και του Παγκόσμιου Σχεδίου Δράσης για την Ψυχική Υγεία του Π.Ο.Υ. Απαιτείται επείγουσα δράση για την επίτευξη του στόχου του 2030 και οι χώρες έχουν δεσμευτεί να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση.

Αποποινικοποίηση της αυτοκτονίας και των αποπειρών αυτοκτονίας

Οι αυτοκτονίες και οι απόπειρες αυτοκτονίας αποτελούν ποινικά αδικήματα στο δίκαιο τουλάχιστον 23 χωρών παγκοσμίως και οι απόπειρες αυτοκτονίας εξακολουθούν να τιμωρούνται ακόμη σε ορισμένες από αυτές. Η ποινικοποίηση της αυτοκτονίας διαιωνίζει ένα περιβάλλον που ευνοεί την επίρριψη ευθυνών σε άτομα που επιχειρούν να αυτοκτονήσουν και αποτρέπει τους ανθρώπους από την αναζήτηση έγκαιρης βοήθειας εξαιτίας του φόβου των νομικών επιπτώσεων και του στιγματισμού.

Με βάση τις εμπειρίες χωρών που πρόσφατα αποποινικοποίησαν την αυτοκτονία και τις απόπειρες αυτοκτονίας, συμπεριλαμβανομένης της Γουιάνας, του Πακιστάν και της Σιγκαπούρης, το κείμενο πολιτικής του Π.Ο.Υ Policy brief on health aspects of the decriminalization of suicide and suicide attempts, διατυπώνει συστάσεις για τους υπεύθυνους/τις υπεύθυνες χάραξης πολιτικής, τους νομοθέτες και άλλους φορείς λήψης αποφάσεων που εξετάζουν το ενδεχόμενο μεταρρύθμισης σε αυτόν τον τομέα.

Οι βασικές συστάσεις επικεντρώνονται στην ανάπτυξη εθνικών στρατηγικών πρόληψης των αυτοκτονιών, στην κατάρτιση προϋπολογισμού για την εκπαίδευση των διασωστών πρώτης γραμμής μετά την αποποινικοποίηση, στην καθιέρωση υπηρεσιών ψυχικής υγείας με γνώμονα τα δικαιώματα στην κοινότητα, στη διαμόρφωση νέων νόμων και πολιτικών που σχετίζονται με την ψυχική υγεία και προάγουν την ποιοτική φροντίδα και τα δικαιώματα των ατόμων με ψυχικές παθήσεις και ψυχοκοινωνικές αναπηρίες.

Το κείμενο πολιτικής καθορίζει επίσης τον τρόπο με τον οποίο η αποποινικοποίηση σώζει ζωές, μειώνοντας το στίγμα και την ντροπή που συνδέεται με την αυτοκτονία και προωθώντας ένα περιβάλλον όπου οι άνθρωποι αισθάνονται ότι μπορούν να ζητήσουν βοήθεια. Επίσης, η αποποινικοποίηση θα επιτρέψει τη βελτιωμένη συλλογή δεδομένων σχετικά με την αυτοκτονία και τις απόπειρες αυτοκτονίας, δεδομένα που θα βοηθήσουν ως προς τις κατάλληλες παρεμβάσεις, όπως και θα αυξήσει τις ευκαιρίες για ευαισθητοποίηση και συνηγορία σχετικά με την πρόληψη της αυτοκτονίας.

Προώθηση της υπεύθυνης αναφοράς αυτοκτονιών

Η τέταρτη έκδοση του Preventing suicide: a resource for media professionals, που δημιουργήθηκε σε συνεργασία με τη Διεθνή Ένωση για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, συνοψίζει τα τρέχοντα στοιχεία σχετικά με τον αντίκτυπο της αναφοράς των αυτοκτονιών στα μέσα ενημέρωσης και παρέχει πρακτική καθοδήγηση στους επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης σχετικά με τον υπεύθυνο τρόπο αναφοράς σχετικά με τις αυτοκτονίες.

Υπάρχουν συντριπτικά στοιχεία που συγκλίνουν στη διαπίστωση πως τα μέσα ενημέρωσης μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο είτε στην ενδυνάμωση είτε στην υπονόμευση των προσπαθειών πρόληψης της αυτοκτονίας. Για παράδειγμα, τα στοιχεία δείχνουν ότι τα ευάλωτα άτομα (όπως εκείνα με ιστορικό απόπειρας ή σκέψεων αυτοκτονίας ή εκείνα που εκτίθενται σε αυτοκτονία) διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμπλακούν σε μιμητικές συμπεριφορές μετά από αναφορές των μέσων ενημέρωσης για αυτοκτονία – ιδιαίτερα εάν η κάλυψη είναι εκτεταμένη, εξέχουσα, συγκλονιστική, περιγράφει ρητά τη μέθοδο αυτοκτονίας, κάνει την αυτοκτονία να φαίνεται φυσιολογική ή διαιωνίζει ευρέως διαδεδομένους μύθους σχετικά με την αυτοκτονία. Η έκδοση του Π.Ο.Υ. προσφέρει καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο διασφάλισης της αναφοράς των αυτοκτονιών αναφορικά με την ακρίβεια, την υπευθυνότητα και την καταλληλότητά της.

Η έκθεση επισημαίνει επίσης πώς αυξανόμενες ενδείξεις αναφορών που επικεντρώνονται στην επιβίωση και στην ανθεκτικότητα μπορεί να οδηγήσει σε θετικές μιμητικές συμπεριφορές και μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη της αυτοκτονίας. Καθορίζει επίσης οδηγίες σχετικά με τους τρόπους αναφοράς ιστοριών σχετικά με την ανάκαμψη και την ψυχική-συναισθηματική ευεξία.

Πηγή: who.int

Απόδοση/Επιμέλεια: Τομπέα Ελένη

socialpolicy.gr