Αφρική – Η κουλτούρα του ακρωτηριασμού γυναικείων γεννητικών οργάνων

Συνέντευξη της AnnaMaria Lepedo Chumakan, γυναίκα της φυλής Samburu, για την πρακτική του ακρωτηριασμού γυναικείων γεννητικών οργάνων.

Τη φυλή Samburu αποτελούν ημι-νομάδες βοσκοί της βόρειας-κεντρικής Κένυας, που συνδέεται -αλλά διαχωρίζεται- από τη φυλή των Μασάι.

Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων-μερικές φορές αναφέρεται ως γυναικεία περιτομή ή γεννητική κοπή – αφορά σκόπιμες διαδικασίες που αλλάζουν ή προκαλούν κάκωση στα γυναικεία γεννητικά όργανα για μη-ιατρικούς λόγους. Στην Αφρική περίπου 101 εκατομμύρια κορίτσια, ηλικίας 10 ετών και άνω, έχουν υποστεί ανάλογο ακρωτηριασμό.

Στην γλώσσα των Samburu η διαδικασία του ακρωτηριασμού ονομάζεται “Muratare”, και αποτελεί την έναρξη μιας ιεροτελεστίας (μετάβασης) , έτσι ώστε να μπορεί η γυναίκα να γίνει αποδεκτή και σεβαστή ως μέλος της κοινότητας.

Η πρακτική “Muratare” ξεκίνησε μια εποχή που οι άνδρες της κοινότητας άρχισαν το κυνήγι ή την εκτροφή βοοειδών . Το κυνήγι τους έκανε ισχυρούς ανάμεσα στα μέλη της κοινότητας και κέρδιζαν το σεβασμό από τους πρεσβύτερους. Μπορούσαν να μένουν στη ζούγκλα για πάνω από ένα χρόνο, όμως όταν επέστρεφαν έβρισκαν συχνά τις συζύγους τους σε κατάσταση εγκυμοσύνης ή έχοντας ήδη γεννήσει. Αυτό συνεχίστηκε για πολύ καιρό μέχρι που μια μέρα οι γέροντες, μαζί με μέλη της κοινότητας, σκέφτηκαν το “Muratare”. Η πράξη αυτή αποτέλεσε για τους άντρες ένας τρόπος να μειώσουν την γυναικεία λίμπιντο, έτσι ώστε εκείνες να περιμένουν τους άντρες τους να επιστρέψουν από το κυνήγι.

Έκτοτε η διαδικασία του ακρωτηριασμού έγινε μέρος της κουλτούρας της κοινότητας των Samburu, και δεν υπάρχει κανένας τρόπος να αποκοπεί από αυτήν. Αν κάποια γυναίκα αρνηθεί, τότε θεωρείται απόκληρη της κοινότητας ή σημάδι κακού οιωνού. Αν κάποια γυναίκα έμενε έγκυος πριν τον ακρωτηριασμό της, τότε συρόταν στη ζούγκλα από τις γερόντισσες. Εκεί πατούσαν πάνω στα γόνατα και το στομάχι της και τραβούσαν το βρέφος από τα σπλάχνα της μητέρας. Ήταν τόσο βάναυση η πράξη που συχνά η μητέρα πέθαινε μαζί με το μωρό ή, εάν στεκόταν τυχερή, ζούσε αντιμετωπίζοντας επιπλοκές κατά τη γέννα στο μέλλον. 

Στο χωριό της AnnaMaria Lepedo Chumakan, κανείς ποτέ δεν αρνήθηκε να ακρωτηριαστούν τα γεννητικά όργανα της κόρης τους,  επειδή γνώριζαν πως αυτό θα σήμαινε ότι κανένας άνδρας Samburu  δεν θα ήθελε να παντρευτεί το κορίτσι. Όσα κορίτσια δεν έκαναν γυναικεία περιτομή ή το έσκαγαν από την κοινότητα, εντοπίζονταν και ακρωτηριάζονταν για να μην φέρουν κατάρα στα αδέλφια τους. Η κατάρα σήμαινε ότι οι μικρότερες αδελφές τους, δεν θα έκαναν ποτέ περιτομή επειδή η πρεσβύτερη αδελφή τους δεν “πέρασε τη διαδικασία του μαχαιριού”.

Αν το κορίτσι απαντούσε πως είναι “καθαρό”,  οι γέροντες άπλωναν βούτυρο στο κεφάλι του πατέρα της, πράξη που συμβόλιζε ευλογία της οικογένειας και ένδειξη σεβασμού. Αυτό έκανε τον πατέρα να αισθάνεται υπερήφανος. Αν το κορίτσι δεν ήταν “καθαρό”, το βούτυρο πάνω στο κεφάλι του πατέρα, σήμαινε κακό οιωνό και κατάρα επάνω του και στην οικογένεια του.

Συγγενείς θα άρχιζαν σιγά-σιγά να πεθαίνουν και κακά γεγονότα θα συνέβαιναν χωρίς κανείς να γνωρίζει την προέλευσή τους. Επίσης ο πατέρας θα έχανε τον σεβασμό που συνήθιζε να έχει από τους γέροντες και την κοινότητά του και θα πέθαινε.

Έτσι οι γέροντες αποφάσισαν πως τα κορίτσια θα πρέπει να περνούν από την ιεροτελεστία σε νεαρότερη ηλικία για την αποφυγή της μελλοντικής ντροπής και των κακών οιωνών για τα μέλη της οικογένειας.

Πόσο συχνά συμβαίνουν στην κοινότητα Samburu ακρωτηριασμοί γυναικείων οργάνων;

AnnaMaria Lepedo Chumakan: “Συμβαίνει κατά ηλικιακές ομάδες. Συνήθως πραγματοποιείται μεταξύ 7 και 10 ετών. Αν κάποιο κορίτσι αυτής την ηλικιακής ομάδας δεν υποστεί την περιτομή, τότε θα πρέπει να περιμένει άλλα 7 με 10 χρόνια για να υποστεί τη διαδικασία. Γι αυτό το λόγο κάποιες γυναίκες αναγκάζονται ακόμα να ακρωτηριαστούν μέσα από αυτή τη διαδικασία, αφού έχουν πλέον μεγαλώσει.

‘Εχω δει να συμβαίνει ο ακρωτηριασμός σε μερικές από τις αδελφές μου και ορκίστηκα πως δεν πρόκειται να αφήσω να συμβεί αυτό στα δικά μου παιδιά. Μετακόμισα από το χωριό και παντρεύτηκα έναν άντρα μιας άλλης κοινότητας ( Gusii ), αλλά που όμως προς μεγάλη μου έκπληξη, ήταν χειρότερη η κατάσταση όσον αφορά τον ακρωτηριασμό. Ευτυχώς καμία από τις κόρες μου δεν το έχει υποστεί.

Μερικοί γονείς ακολουθούν ακόμα την πρακτική του ακρωτηριασμού, αλλά όσοι ασπάστηκαν τον Χριστιανισμό έχουν μετακινηθεί σε αστικά κέντρα και δεν  επέστρεψαν ποτέ στην προγονική γη τους. Η τύχη των ανθρώπων που επιστρέφουν και η τύχη των παιδιών τους εξαρτάται από τους πρεσβύτερους της κοινότητας.

Η αδελφή μου έχει γράψει βιβλίο για τον πολιτισμό των Samburu και τον διπλό πόνο που υπέστη την ημέρα που γέννησε ^1, λόγω αυτής ακριβώς της πρακτικής που αποτελεί μέρος του πολιτισμού της φυλής”.

newint.org

¹  Μια γυναίκα που έχει υποστεί  ακρωτηριασμό των γεννητικών της οργάνων,  αντιμετωπίζει επιπλοκές κατά τη γέννα που μπορεί να αποβούν μοιραίες.

socialpolicy.gr

Κράτα το

Κράτα το