Αρχή της ίσης μεταχείρισης των προσώπων

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) διαθέτει ένα από τα πιο προηγμένα νομικά πλαίσια σε θέματα καταπολέμησης των διακρίσεων. Εντούτοις, το πλαίσιο αυτό πρέπει να συμπληρωθεί προκειμένου να διευρύνει το πεδίο της αρχής της ίσης μεταχείρισης των προσώπων.

ΠΡΑΞΗ

Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου της 2ης Ιουλίου 2008 για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης των προσώπων ανεξαρτήτως θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού.

ΣΥΝΟΨΗ

Στόχος της παρούσας πρότασης οδηγίας είναι να προστατεύσει τα άτομα από διακρίσεις λόγω αναπηρίας, ηλικίας, γενετήσιου προσανατολισμού, θρησκείας ή πεποιθήσεών τους.

Η εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης συμπληρώνει το νομικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), το οποίο αποτελείται από τις οδηγίες περί ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής, ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών εκτός της αγοράς εργασίας και ίσης μεταχείρισης στην απασχόληση και την εργασία.

Πεδίο εφαρμογής

Η αρχή της ίσης μεταχείρισης συνδέεται με την απαγόρευση των άμεσων διακρίσεων * και των έμμεσων * διακρίσεων. Eφαρμόζεται σε όλα τα πρόσωπα, στον δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα, καθώς και στους δημόσιους φορείς. Το πεδίο της καλύπτει τους τομείς κοινωνικής προστασίας (συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής ασφάλισης και της υγειονομικής περίθαλψης), των κοινωνικών πλεονεκτημάτων, της εκπαίδευσης, καθώς και την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της στέγασης και των μεταφορών, και την παροχή αυτών.

Μέτρα και συγκεκριμένες προσαρμογές θα πρέπει να προβλέπονται εκ των προτέρων, ώστε να επιτρέπουν στα άτομα με αναπηρία την αποτελεσματική και χωρίς διακρίσεις πρόσβαση στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας. Ωστόσο, αυτά τα μέτρα δεν πρέπει να συνιστούν δυσανάλογη επιβάρυνση. Αυτή η επιβάρυνση μπορεί να αντισταθμιστεί με μέτρα που εφαρμόζονται ήδη στο πλαίσιο των εθνικών πολιτικών ίσης μεταχείρισης.

Η εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης όπως προβλέπεται από την πρόταση οδηγίας δε θέτει εν αμφιβόλω την εθνική νομοθεσία που σχετίζεται με τον λαϊκό χαρακτήρα και την οργάνωση εκ μέρους των κρατών μελών των εκπαιδευτικών τους συστημάτων. Η αρχή δεν εφαρμόζεται στις διαφορές μεταχείρισης λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων, όσον αφορά την πρόσβαση σε εκπαιδευτικά ιδρύματα βάσει θρησκείας ή πεποιθήσεων. Επίσης, το πεδίο της πρότασης δεν καλύπτει τις διαφορές μεταχείρισης λόγω υπηκοότητας και λόγω νομικής κατάστασης των αλλοδαπών στην επικράτεια των κρατών μελών.

Tα κράτη μέλη θα μπορούν να θεσπίζουν ή να διατηρούν διατάξεις που είναι ευνοϊκότερες για την προστασία της αρχής της ίσης μεταχείρισης από εκείνες που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία, καθώς και μέτρα θετικής διάκρισης που θα αντισταθμίζουν τα μειονεκτήματα που συνδέονται με θρησκεία ή πεποιθήσεις, αναπηρία, ηλικία ή γενετήσιο προσανατολισμό.

Έννομα μέσα προστασίας

Kάθε πρόσωπο που θεωρεί ότι έχει υποστεί βλάβη από τη μη τήρηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης, ή που έχει έννομο συμφέρον να εξασφαλίσει ότι αυτή τηρείται, πρέπει να έχει πρόσβαση σε δικαστικές και διοικητικές διαδικασίες.

Τα κράτη μέλη πρέπει να λαμβάνουν μέτρα για την προσαρμογή του δικαστικού τους συστήματος, μεταξύ άλλων μοιράζοντας το βάρος της απόδειξης ανάμεσα στον ενάγοντα και τον εναγόμενο και με την εισαγωγή μέτρων που θα επιτρέπουν την προστασία των προσώπων που υπέβαλαν καταγγελία για λόγους διάκρισης έναντι ενδεχόμενων αντιποίνων.

Πρέπει επίσης να θεσπίσουν ανεξάρτητους φορείς, τον οποίων οι αρμοδιότητες θα περιλαμβάνουν:

• την παροχή στήριξης προς τα θύματα ως προς τις νομικές διαδικασίες τους,
• τη δημοσίευση ερευνών και εκθέσεων σχετικά με τις διακρίσεις.

Πλαίσιο

Η πρόταση οδηγίας βασίζεται στις προτεραιότητες της ανανεωμένης κοινωνικής ατζέντας και της στρατηγικής-πλαίσιο για την απαγόρευση των διακρίσεων και ίσες ευκαιρίες για όλους.

Είναι σύμφωνη με τις αρχές της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.

Λέξεις-κλειδιά της πράξης

Άμεση διάκριση: διάκριση που προκύπτει όταν ένα πρόσωπο υφίσταται μεταχείριση λιγότερο ευνοϊκή από αυτήν που υφίσταται, υπέστη ή θα υφίστατο ένα άλλο πρόσωπο σε ανάλογη κατάσταση.

Έμμεση διάκριση: διάκριση που προκύπτει όταν μια φαινομενικά ουδέτερη διάταξη, κριτήριο ή πρακτική θα έθετε άτομα σε ιδιαίτερα μειονεκτική θέση έναντι άλλων προσώπων. Εκτός αν αυτή η διάταξη, κριτήριο ή πρακτική δικαιολογείται αντικειμενικώς από θεμιτό σκοπό και τα μέσα για την επίτευξη αυτού του σκοπού είναι πρόσφορα και αναγκαία.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 17.07.2011

____

© Ευρωπαϊκή Ένωση, url: eur-lex.europa.eu