Η δυναμική των κοινωνικών κινημάτων μετά την οικονομική κρίση

Του Αθανασόπουλου Γιώργου,

Απόφοιτος Κοινωνικής Πολιτικής

Παντείου Πανεπιστημίου

Ιδιαίτερα στην σημερινή εποχή αλλά και παλαιότερα υπήρχε η τάση των ανθρώπων να συγκεντρώνονται άλλοτε σε ολιγάριθμες και άλλοτε σε πολυάριθμες ομάδες με  κύριο στόχο την έκφραση κάποιου παραπόνου, της αγανάκτησης, ή γενικότερα να επιφέρουν ή να αποτρέψουν κάποια κοινωνική αλλαγή. Αυτό που χαρακτηρίζει τα κοινωνικά κινήματα είναι το γεγονός πως εκδηλώνονται συνήθως σε περιόδους ραγδαίων μεταβολών, και πολλές φορές συμβάλλουν στην κοινωνική αλλαγή συνιστώντας παρεκβάσεις από το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την καθημερινή ζωή και διασπούν την καθημερινότητα και τις συνηθισμένες κοινωνικές αξίες και συμπεριφορές.

Ο χριστιανισμός, οι Σταυροφορίες, η θρησκευτική Μεταρρύθμιση, η Αμερικάνικη Επανάσταση, το κίνημα κατά της δουλείας, το εργατικό κίνημα, ο σιωνισμός, ο φασισμός, και πολλά άλλα κοινωνικά κινήματα επηρέασαν βαθιά τις κοινωνίες στις οποίες εκδηλώθηκαν. Από την έναρξη της οικονομικής κρίσης που γρήγορα εξελίχθηκε σε κοινωνική κρίση επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τη δράση των κοινωνικών κινημάτων, υποβαθμίζοντας το ρόλο τους στη λειτουργία της κοινωνίας.

Η εφαρμογή νεοφιλελεύθερων πολιτικών, η λήψη μέτρων λιτότητας και κατ’ επέκταση η πτώση του βιοτικού επιπέδου των ανθρώπων οδήγησε τους πολίτες της Ελλάδας στην δόμηση νέων προτεραιοτήτων. Με πεσμένη ηθική ικανοποίηση δείχνουν να απομονώνονται περισσότερο, να καταναλώνουν λιγότερο, να συναναστρέφονται με λιγότερους ανθρώπους και να γίνονται περισσότερο εγωκεντρικοί , αντί να συμβαίνει το αντίθετο.

Τα κοινωνικά κινήματα, παρόλο που η λογική τους βασίζεται στην καθοριστική ανθρώπινη επέμβαση και συμμετοχή στα κοινωνικά προβλήματα, τείνουν να αποδυναμώνονται ακόμα περισσότερο, σε καιρούς που οι λαϊκές συσπειρώσεις και δράσεις κρίνονται απαραίτητες για να συνεχίσουν οι άνθρωποι να κατακτούν χαμένα δικαιώματα και να διεκδικούν μια καλύτερη κοινωνική θέση στο καθημερινό γίγνεσθαι.

Συμπερασματικά, τα κοινωνικά κινήματα αποτελούν το κύτταρο των κοινωνιών και αυτό γιατί συμβάλλουν σε οποιαδήποτε κοινωνική αλλαγή. Όσο περνά ο καιρός, όμως, και η κρίση βαθαίνει τα κινήματα αυτά χάνουν κάθε δυναμική και προσανατολισμό που είχαν. Αυτό που θα πρέπει να πράξουμε είναι να στηρίξουμε αυτά τα κινήματα γιατί σε περιόδους κρίσεων θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας και να βελτιώσουμε την κοινωνική πραγματικότητα που πρυτανεύει.