Ευρωβαρόμετρο: η προάσπιση της δημοκρατίας κορυφαία προτεραιότητα για το Κοινοβούλιο

Σχεδόν το ένα τρίτο των ερωτηθέντων σε επίπεδο ΕΕ (32%) επέλεξε τη δημοκρατία ως κορυφαία ευρωπαϊκή αξία προς υπεράσπιση, σύμφωνα με τη νέα έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που διενεργήθηκε για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στην αντίληψη των πολιτών ακολουθούν η ελευθερία του λόγου και της σκέψης (27%) και η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ΕΕ και παγκόσμια (25%). Συνολικά, οι ερωτηθέντες σε έντεκα κράτη μέλη θέτουν ως πρώτη προτεραιότητα την υπεράσπιση της δημοκρατίας: Σουηδία, Γερμανία, Φινλανδία, Ιταλία, Δανία, Αυστρία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Πολωνία, Τσεχία και Ουγγαρία.

Οι ερωτηθέντες στην Ελλάδα τοποθέτησαν το κράτος δικαίου (39%) οριακά πάνω από τη δημοκρατία (38%) στην πρώτη θέση της λίστας των ευρωπαϊκών αξιών που επιθυμούν να υπερασπιστεί το Κοινοβούλιο. Ακολούθησαν η ελευθερία του λόγου και της σκέψης (35%) και η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ (34%). Οι πολίτες στην Κύπρο επέλεξαν την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων (37%) και έπειτα τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου (31% έκαστη απάντηση).

Η άνοδος του εξτρεμισμού, η εξάπλωση της παραπληροφόρησης και η αποδυνάμωση του κράτους δικαίου προκαλούν επίσης ανησυχία στους Ευρωπαίους πολίτες.

Τα παραπάνω αντικατοπτρίζονται και στην πρόσφατη έρευνα για το Μέλλον της Ευρώπης, η οποία δημοσιεύθηκε από το Κοινοβούλιο και την Επιτροπή στα μέσα του Ιανουαρίου 2022, όπου εννέα στους δέκα Ευρωπαίους συμφωνούν ότι απομένουν ακόμα αρκετά που πρέπει να γίνουν για την ενίσχυση της δημοκρατίας στην ΕΕ.

Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Roberta Metsola, χαιρετίζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας, δήλωσε: «Όπως σωστά επισημαίνουν οι πολίτες, η υπεράσπιση της δημοκρατίας είναι η πιο σημαντική ευρωπαϊκή αξία. Δεν μπορούμε να θεωρούμε τη δημοκρατία δεδομένη. Ο εξτρεμισμός, ο αυταρχισμός και ο εθνικισμός αποτελούν σήμερα αυξανόμενες απειλές για το κοινό μας ευρωπαϊκό εγχείρημα.»

Άλλες πολιτικές προτεραιότητες

Συνολικά, οι Ευρωπαίοι πολίτες συνεχίζουν να θεωρούν τη δημόσια υγεία κορυφαία πολιτική προτεραιότητα για το Κοινοβούλιο σε ποσοστό 42%, ακολουθούμενη με μικρή διαφορά από την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (40%) και τη δράση κατά της κλιματικής αλλαγής (39%). Κατά μέσο όρο στην Ένωση, οι νέοι θέτουν την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής ως την κορυφαία προτεραιότητα για το Κοινοβούλιο.

Στην ίδια ερώτηση, το 65% των πολιτών στην Ελλάδα επέλεξε την υποστήριξη της οικονομίας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ακολουθούμενη από την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (58%) και τη δημόσια υγεία (56%). Τις ίδιες ανησυχίες μοιράζονται οι πολίτες στην Κύπρο, με 2 στους 3 (61%) να αξιολογούν ως πρώτη προτεραιότητα τη δημόσια υγεία, δεύτερη την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (50%) και τρίτο το ζήτημα της οικονομίας και των θέσεων εργασίας (46%).

Ενδιαφέρον για το έργο της ΕΕ και αξιολόγησή του

Το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων πολιτών να μάθουν περισσότερα για το έργο της ΕΕ παραμένει ενεργό: 43% των ερωτηθέντων ενδιαφέρεται περισσότερο για πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο δαπανώνται συγκεκριμένα τα κονδύλια της ΕΕ. Οι πολίτες επιθυμούν επίσης να μάθουν περισσότερα για πώς επηρεάζει συγκεκριμένα η ευρωπαϊκή νομοθεσία τη χώρα τους (30%), για τις δραστηριότητες των ευρωβουλευτών τους (29%), καθώς και για το τι κάνει η ΕΕ για να ξεπεραστεί η πανδημία (29%).

Στην Ελλάδα, ένας στους δύο πολίτες επιθυμεί να μάθει περισσότερα για την επίδραση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας (53%), πώς η ΕΕ έχει αλλάξει ριζικά τα ελληνικά δεδομένα (52%), καθώς και πώς δαπανώνται τα κονδύλια της ΕΕ (52%). Ακόμη, το 48% ενδιαφέρεται να μάθει για τα δικαιώματα του ως πολίτη της ΕΕ, ενώ το ίδιο ποσοστό αναρωτιέται τι κάνει η Ένωση για να ξεπεραστεί η πανδημία. Στην Κύπρο, η πλειονότητα των ερωτηθέντων δήλωσε ότι θα ήθελε να ενημερωθεί περαιτέρω για το πώς δαπανώνται τα ευρωπαϊκά κονδύλια (63%) καθώς και για τα δικαιώματά τους (58%). Ακόμη, σχεδόν δύο στους πέντε επιθυμούν περισσότερη ενημέρωση για το τι κάνει η ΕΕ για να προστατεύσει τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου.

«Οι πολίτες επιθυμούν και δικαιούνται περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον συγκεκριμένο αντίκτυπο των πολιτικών και των αποφάσεων της ΕΕ στην καθημερινή τους ζωή», δήλωσε η πρόεδρος Metsola. Το Κοινοβούλιο έχει καταστήσει σαφές ότι η εκταμίευση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ θα πρέπει να βασίζεται σε σαφή και εγκεκριμένα σχέδια, να υπόκειται σε έλεγχο με συνέπεια και διαφάνεια και να εξαρτάται από τον σεβασμό των βασικών δημοκρατικών αξιών μας.

Στήριξη για την ΕΕ, περισσότερες αρμοδιότητες για το Κοινοβούλιο

Η στήριξη των πολιτών προς την ΕΕ γενικά και το ΕΚ ειδικότερα αυξήθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η πλειονότητα των πολιτών (58%) επιθυμεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να διαδραματίσει σημαντικότερο ρόλο στο μέλλον (ποσοστό που αναρριχάται στο 70% για την Ελλάδα και 89% για την Κύπρο), ενώ το ποσοστό των ερωτηθέντων που έχουν θετική άποψη για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (36%) αυξήθηκε κατά 12 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκρισή με το 2015, έχοντας ήδη σημειώσει αύξηση κατά 3 μονάδες μέχρι το 2019. Το 45% των ερωτηθέντων έχει ουδέτερη άποψη για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μόνο το 17% έχει αρνητική εικόνα. Περίπου ένας στους δύο πολίτες (48%) στην Ελλάδα έχει ουδέτερη εικόνα, ενώ οι υπόλοιποι μοιράζονται σχεδόν εξίσου μεταξύ αρνητικής (24%) και θετικής άποψης (26%). Αν και αντίστοιχο ποσοστό (53%) των Κύπριων πολιτών έχει ουδέτερη εικόνα για το Κοινοβούλιο, περισσότεροι (33%) το αξιολογούν θετικά, έναντι 12% που έχει αρνητική εικόνα. Η θετική εικόνα του ΕΚ αντικατοπτρίζεται επίσης στο προηγούμενο Ευρωβαρόμετρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο δείχνει ότι το ΕΚ αποτελεί το θεσμικό όργανο της ΕΕ που εμπιστεύονται περισσότερο οι πολίτες.

Η πλειονότητα των πολιτών (62%) αξιολογεί θετικά την συμμετοχή της χώρας τους στην ΕΕ (για δεύτερη συνεχή χρονιά το υψηλότερο αποτέλεσμα από το 2007), ενώ μόνο το 9% δηλώνει το αντίθετο. Σχεδόν τα τρία τέταρτα των ερωτηθέντων (72%) δηλώνουν ότι η χώρα τους έχει ωφεληθεί από τη συμμετοχή στην ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, η πλειονότητα των ερωτηθέντων (63%) δηλώνει αισιόδοξη για το μέλλον της ΕΕ.

Στην Ελλάδα, οι θετικές και ουδέτερες γνώμες ισοψηφούν στο 42% σχετικά με την ένταξή μας στην ΕΕ, ενώ οι αρνητικές περιορίζονται στο 15%. Ωστόσο, η πλειονότητα των Ελλήνων πολιτών (63%) πιστεύει ότι η χώρα έχει ωφεληθεί από τη συμμετοχή της στην ΕΕ. Στην Κύπρο, το 52% αξιολογεί την ένταξη της χώρας στην ΕΕ θετικά, ενώ το 38% ουδέτερα. Ιδιαίτερα υψηλό (71%) είναι το ποσοστό των Κύπριων πολιτών που θεωρεί ότι η χώρα έχει ωφεληθεί από την ιδιότητα του κράτους μέλους.

Περισσότερες πληροφορίες

Η συλλογή δεδομένων για το Ευρωβαρόμετρο του ΕΚ για το φθινόπωρο του 2021 πραγματοποιήθηκε μεταξύ 1 Νοεμβρίου και 2 Δεκεμβρίου 2021, στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ. Η έρευνα διεξήχθη δια ζώσης και ολοκληρώθηκε μέσω διαδικτυακών συνεντεύξεων, όπου αυτό ήταν απαραίτητο λόγω των περιορισμών που σχετίζονται με την COVID-19. Έγιναν συνολικά 26.510 συνεντεύξεις, με τα αποτελέσματα σε επίπεδο ΕΕ να σταθμίζονται ανάλογα με το μέγεθος του πληθυσμού κάθε χώρας.