Ντούνης Ανδρέας
Υποψήφιος Διδάκτορας | Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής Παντείου Πανεπιστημίου
Ιδρυτής/Υπεύθυνος Περιεχομένου socialpolicy.gr
Στα πλαίσια των μεταβαλλόμενων πολιτικών και κοινωνικών αλλαγών κατά την μετάβαση από τον 20ο στον 21ο αιώνα, της επικράτησης και θεσμοθέτησης μίας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, και υπό την σκέπη νέων μορφών ρύθμισης των κοινωνικών σχέσεων και δικαιωμάτων ο λόγος του νεοφιλελευθερισμού έπαιξε έναν καθοριστικό ρόλο στον επικαθορισμό και την νομιμοποίηση του νέου κοινωνικοοικονομικού γίγνεσθαι.
Πιο συγκεκριμένα, ο λόγος του νεοφιλελευθερισμού – κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες – δεν αποτέλεσε μία ενιαία ιδεολογικοπολιτική ρητορική αλλά ένα σχήμα λόγων που είτε εισήχθη με διαφορετικές εκφάνσεις εφαρμογής στο εκάστοτε κρατικό κοινωνικοπολιτικό πεδίο, είτε ακόμη ερμηνεύθηκε και επεξηγήθηκε κοινωνιολογικά υπό διαφορετικές ιδεολογικές αφετηρίες.
Η σύγχρονη ακαδημαϊκή προσήλωση στην αποδόμηση και ερμηνεία των ρηματικών (κειμενικών) και εξω-ρηματικών (εξω-κειμενικών) πρακτικών του εκάστοτε λόγου, καθιστά ικανή την κριτική ανάλυση των λόγων του νεοφιλελευθερισμού τόσο στο γενικό κοινωνικό πλαίσιο και συνθήκες όπου αναπτύχθηκαν, όσο και στο ειδικό ρητορικό/ιδεολογικό τους επίπεδο.
Το κράτος πρόνοιας εισέρχεται στην συζήτηση περί επικαθορισμού από πρακτικές λόγου, εάν ειδωθεί ως ένας κοινωνικός θεσμός που από την γέννησή του μορφοποιήθηκε από κυρίαρχους πολιτικούς, κοινωνικούς και ακαδημαϊκούς λόγους. Ο νεοφιλελεύθερος λόγος υπό αυτήν την έννοια αποκρούει ορισμένα από τα επιχειρήματα της θεσμοθέτησης του κράτους πρόνοιας, αλλά δεν περιορίζεται εκεί. Προσπαθεί με «πλάγια-βήματα» να δώσει την χαριστική βολή της νομιμοποίησής του ως προς την αντίληψη των πολιτών και των προνοιακών υποκειμένων, και μέσω των ισχυρισμών αυτών να περιορίσει εν ουσία, και σε μεγάλο βαθμό, κατοχυρωμένα κοινωνικά δικαιώματα.
Η παρούσα σύντομη μελέτη θα επιχειρήσει να ανασυγκροτήσει το κεντρικό επιχείρημα και την εν γένει πολιτική ιδεολογία του νεοφιλελευθερισμού σε σχέση με το κράτος πρόνοιας, προσπαθώντας ουσιαστικά να συμπυκνώσει τους έτερους λόγους σε μία συνεκτικότερη προσέγγιση, καθώς και να πραγματοποιήσει μία σύγκριση της πολιτικής ιδεολογίας του νεοφιλελευθερισμού με τον κλασσικό φιλελευθερισμό, πάντα έχοντας ως άξονα αναφοράς την ρητορική που συνδέεται με το κράτος πρόνοιας.
Τέλος, θα παρουσιασθεί μία απόπειρα κριτικής του νεοφιλελεύθερου λόγου μέσω και της παρουσίασης εναλλακτικών ιδεολογικοπολιτικών προσεγγίσεων, προσπαθώντας να αναδειχθεί η ανάγκη για την οργάνωση ενός νέου πολιτικού σκηνικού, που θα επικαθορίζει την κοινωνικοοικονομική ζωή υπό μία πιο εξισωτική διάσταση, αναιρώντας το ιδεολογικό πρόσταγμα του νεοφιλελευθερισμού.
Ο λόγος του νεοφιλελευθερισμού ως προς το κράτος πρόνοιας
Discover more from socialpolicy.gr
Subscribe to get the latest posts sent to your email.