Κοινή Συνέντευξη Τύπου για την πρόσβαση στην υγεία των αιτούντων άσυλο και των ασυνόδευτων παιδιών

Διενεργήθηκε χθες, Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου 2019, η συνέντευξη Τύπου που κάλεσαν οι οργανώσεις Γιατροί Χωρίς Σύνορα – Ελληνικό Τμήμα, Διεθνής Αμνηστία – Ελληνικό Τμήμα, Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, για την πρόσβαση στην υγεία των αιτούντων άσυλο και των ασυνόδευτων παιδιών.

Στη συνέντευξη Tύπου, τοποθετήθηκαν εκπρόσωποι των 4 οργανώσεων. Τη συνέντευξη συντόνισε ο δημοσιογράφος Δημήτρης Αγγελίδης.

Στη συνέντευξη Tύπου, ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης, Γενικός Γραμματέας της ΕλΕΔΑ τόνισε ότι το επιχείρημα της κατάχρησης του δικαιώματος της πρόσβασης στην υγεία που επικαλέστηκε η κυβέρνηση είναι πολλαπλά προβληματικό. Οι άνθρωποι που δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας εφόσον νοσήσουν “κοστίζουν” περισσότερο, καθώς η περίθαλψη και η ίαση κοστίζουν περισσότερο από την πρόληψη. Επίσης, υπάρχει ο κίνδυνος να περιοριστούμε σε μια πολιτική πρόσβασης στην υγεία κατά περίπτωση με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον 22χρονο καρκινοπαθή από το Πακιστάν, του οποίου η υπόθεση απέκτησε δημοσιότητα και βρήκε στήριξη από το Λαϊκό νοσοκομείο και την ΟΕΝΓΕ, στην οποία αξίζουν πολλά μπράβο για την απόφασή της να καλύπτει με υπηρεσίες ανθρώπους χωρίς ΑΜΚΑ. Δεν μπορούμε να δεχτούμε πολιτική υγείας κατά περίπτωση, όταν τόσες χιλιάδες άνθρωποι κινδυνεύουν και είναι “αόρατοι”. Στο ίδιο πλαίσιο θα πρέπει να σκεφτούμε ότι την ίδια συζήτηση θα κάνουμε και στο μέλλον σε ό,τι αφορά τους ανθρώπους χωρίς χαρτιά.

Στη συνέχεια, ο  Σπύρος Κουλοχέρης, δικηγόρος και επιστημονικός υπεύθυνος του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ)  αναφέρθηκε μεταξύ άλλων και στην από 6.12.2019 παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη, για πρόσβαση στην Υγεία αιτούντος άσυλο, που το ΕΣΠ προκάλεσε. Το όλο ζήτημα θα λυνόταν με την έκδοση  Προσωρινού Αριθμού Ασφάλισης και Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού (Π.Α.Υ.Π.Α)- αντίστοιχου του ΑΜΚΑ- που προβλέπεται με το άρθρο 55.2 του νέου νόμου 4636/2019. Η διάταξη  αυτή είναι ενεργή από 1.11.2019. Η μη έκδοση έκτοτε της προβλεπομένης  Κοινής Υπουργικής Απόφασης  (Κ.Υ.Α) αφενός,  και η στην πράξη μη διασύνδεση των πληροφοριακών συστημάτων των εμπλεκομένων υπηρεσιών  αφετέρου, δεν αποτελούν παρά τεχνικούς λόγους για την μη έκδοση του «αριθμού» αυτού και την μη πρόσβαση στην Υγεία των αιτούντων άσυλο. Και βεβαίως δεν μπορούν σε καμία περίπτωση, τα τεχνικά αυτά εμπόδια  να είναι κωλύματα  στην άμεση νοσηλεία τους. Αφού η πρόσβασή τους στις δημόσιες δομές υγείας και στην παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης πρέπει να είναι άμεση, ως νομική υποχρέωση, που προκύπτει από εναρμόνιση του εσωτερικού δικαίου της Ελλάδας με την Οδηγία 2013/33/ΕΕ. Ως προς το αφήγημα δε της «κατάχρησης δικαιώματος», αυτό δεν  αποτελεί  δικαιολογία στην μη πρόσβαση  στο δικαίωμα της Υγείας μιας  σημαντικής και ιδιαίτερα ασθενούς, κυριολεκτικά και μεταφορικά, ομάδας διοικουμένων. Κι αυτό γιατί μεταξύ άλλων προϋποθέτει πρόσβαση -που δεν υπάρχει- σε δικαίωμα, που στηρίζεται στο Νόμο (εσωτερικό, ενωσιακό και διεθνές δίκαιο).  Την μη πρόσβαση με αυτή, με αυτονόητες συνέπειες στην υγεία- σωματική αλλά και ψυχική-δεδομένης της έλλειψης του αισθήματος ασφάλειας των προσώπων  αυτών, θα πρέπει να την δει κανείς σε ένα γενικότερο πλαίσιο. Αυτό της  υποχώρησης των δικαιωμάτων του ανθρώπου τόσο στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη την Ευρώπη.  Παράλληλα τόνισε το δίλημμα  όσων  εργάζονται σε σχετικούς φορείς του δημοσίου τομέα, αφού η εύρεση απ’ αυτούς καθόλα  νομίμων λύσεων, έστω κατά περίπτωση, στην πρόσβαση  στην υγεία  προσώπων χωρίς ΑΜΚΑ ή υποκατάστατού του, γίνεται  μια «ηρωική πράξη» αφού  ενέχει  τον κίνδυνο πειθαρχικών τους ή άλλων ποινών.

«Πέντε μήνες αφότου η κυβέρνηση ανακάλεσε τον ΑΜΚΑ, αδυνατεί να εξασφαλίσει την πρόσβαση σε δωρεάν και τακτική φροντίδα υγείας σε σχεδόν 50.000 ανθρώπους. Ως ιατρική ανθρωπιστική οργάνωση βλέπουμε καθημερινά τις ανησυχητικές και επιβλαβείς συνέπειες που έχει ο αποκλεισμός από την πρόσβαση στο θεμελιώδες δικαίωμα της υγείας για τις γυναίκες, τους άνδρες και τα παιδιά με HIV/AIDS, καρδιακές παθήσεις, διαβήτη, καρκίνο, επιληψία, άσθμα, ηπατίτιδα και με σοβαρές και χρόνιες παθήσεις. Το γεγονός ότι δεν έχουν υποβληθεί σε θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση της υγείας τους, σοβαρές βλάβες ακόμη και θάνατο. Είτε λέγεται ΑΜΚΑ, είτε ΠΑΑΥΠΑ, απευθύνουμε έκκληση στις ελληνικές αρχές να εξασφαλίσουν άμεσα την πρόσβαση σε δωρεάν, επαρκή και έγκαιρη φροντίδα υγείας για όλους τους αιτούντες άσυλο και τα άτομα χωρίς έγγραφα στην Ελλάδα» δήλωσε ο Γιώργος Καραγιάννης, Επικεφαλής της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Σάμο.

Τέλος, η Ειρήνη Γαϊτάνου, υπεύθυνη εκστρατειών του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, υπογράμμισε τον θεμελιώδη χαρακτήρα και το περιεχόμενο του δικαιώματος στην πρόσβαση στην υγεία για όλους και όλες, με βάση σειρά διεθνών και κοινοτικών συμβάσεων που έχουν κυρωθεί από την Ελλάδα. Ανέπτυξε τη θέση της Διεθνούς Αμνηστίας σχετικά με την ανάγκη άμεσης διασφάλισης της ελεύθερης πρόσβασης στο δημόσιο σύστημα υγείας για τους αιτούντες/ούσες άσυλο, τα ασυνόδευτα παιδιά και τα παιδιά παράτυπων μεταναστών/ριών, και τα προβλήματα που προκύπτουν από την απόφαση μη απόδοσης ΑΜΚΑ. Υπογράμμισε τις σοβαρές παραβιάσεις του δικαιώματος στην υγεία που προκύπτουν από τη νέα νομοθεσία περί Διεθνούς Προστασίας, καθώς και από την έλλειψη μιας κατεύθυνσης ενταξιακής πολιτικής, ενώ αναφέρθηκε στην ευρύτερη παραβίαση δικαιωμάτων από τη νομοθεσία αυτή, με τρόπο που αντιβαίνει στο κοινοτικό δίκαιο και τα διεθνή πρότυπα ανθρώπινων δικαιωμάτων.